Τρίτη 25 Αυγούστου 2015

Φαντασιακά για τη λοατκι απελευθέρωση στη Μέση Ανατολή

Στμ: Πάνω σε μια κουβέντα που έχει ανοίξει σε προηγούμενο άρθρο, δεν υποστηρίζουμε ότι ο νεοφιλελευθερισμός δεν προσπαθεί και δεν έχει εμπλακεί στον καθορισμό των προτεραιοτήτων και του προσανατολισμού προς την ενσωμάτωση και απο-ριζοσπαστικοποίηση του λοατκι κινήματος σε Μέση Ανατολή, Αφρική και Ασία (φυσικά και στο δυτικό κόσμο). Παρόλα αυτά το συγκεκριμένο άρθρο δίνει την οπτική του διεθνιστικού δεσμού που ενώνει τους λοατκι αγώνες και συχνά δίνει δύναμη και υποστήριξη στα κινήματα, χωρίς να ξεχνιέται βέβαια το ιδιαίτερο πολιτισμικό πλαίσιο κάθε τόπου, πόσο μάλλον οι ιδιαίτερες κοινωνικές, ταξικές, κλπ διαφορές που υπάρχουν. Πιο πολύ μια οπτική που χτυπάει απόψεις περί "εισαγόμενων" ομοφυλόφιλων, που εξαφανίζονται μαγικά μαζί με τον καπιταλισμό.

του Sa’ed Atshan 28/5/2015

Η διασφάλιση των λοατκι δικαιωμάτων στην περιοχή είναι μια ηθική ευθύνη και θα έπρεπε να αντανακλά τη διαφορετικότητα στην περιοχή, λέει ο Sa'ed Atshan.
Είναι δυνατόν να υπάρξει μια Μέση Ανατολή και μια Βόρεια Αφρική όπου τα δικαιώματα λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανς και queer ατόμων και κοινοτήτων είναι προστατευμένα;



Η απάντησή μου είναι ένα ηχηρό ναι. Όποιος ενδιαφέρεται για την περιοχή και τη θεμελιώδη αξιοπρέπεια των κατοίκων της έχει την ευθύνη να τα διασφαλίσει.

Σε αντίθεση με την κοινή γνώμη, τα λοατκι κινήματα είναι υπαρκτά στη Μέση Ανατολή,παρόλο που αντιμετωπίζουν έναν αριθμό φοβερών προκλήσεων. Έχοντας υπάρξει ακτιβιστής του queer κινήματος στην Παλαιστίνη, και έχοντας βασίσει τη δουλειά μου στην προώθηση του ενδιαφέροντος, στις ΗΠΑ, για τους αγώνες των queer ατόμων στην Παλαιστίνη, κατανοώ τις άπειρες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ακτιβιστές.

Για παράδειγμα, πρέπει να ξεφύγουμε από τις δαγκάνες των κατηγοριών πως τέτοια κινήματα είναι προϊόν του δυτικού πολιτισμικού ιμπεριαλισμού. Πως η κατηγορία "ομοφυλόφιλος"και η κοινωνικο-πολιτικοποίηση της λοατ ταυτότητας είναι ένα ιδιαίτερα δυτικό φαινόμενο επιβεβλημένο στην περιοχή. Είναι αποκαρδιωτικό να ακούγονται τόσο απλουστευτικές κατηγορίες. Τέτοια κινήματα είναι αναπόσπαστα από την περιοχή.

Γιατί δεν προσπαθούμε να σπάσουμε αυτά τα σύνορα Ανατολή-Δύση; Ζούμε σε παγκοσμιοποίηση, έναν πανεθνικό κόσμο με εικονικούς (διαδικτυακούς) χώρους συνάντησης. Οι άνθρωποι ανταλλάσσουν ιδέες σε όλο τον κόσμο. Δεν νιώθω άνετα με αυτές τις ιδέες που επανεισάγονται, περί Δύσης και Ανατολής. Δεν είναι απαραίτητα καταναγκαστικά όλα όσα προέρχονται από τη Δύση.

Να υποστηρίζεται πως επειδή προσδιορίζομαι ως ομοφυλόφιλος είμαι ξεπουλημένος σε κάποιου είδους δυτικό σεξουαλικό ιμπεριαλιστικό σχέδιο είναι προβληματικό. Το λοατ κίνημα στη Μέση Ανατολή πρέπει να ασχοληθεί με το ζήτημα, και να επιμείνει πως το να έχεις συνομιλητές στο δυτικό κόσμο δε σημαίνει πως "μολυνόμαστε" από αυτούς.

Σημαντικό να θυμόμαστε ότι τέτοια κινήματα είναι αναπόσπαστα από τις χώρες και τα τοπικά πλαίσια. Δεν είναι η ομοφυλοφιλία εισαγόμενη από τη Δύση στη Μ.Ανατολή αλλά η ομοφοβία.

Όταν οι δυτικές δυνάμεις αποίκισαν τη Μ.Ανατολή, κι επίσης την Αφρική και Ν.Ασιά, μας βρήκαν υπερβολικά ανοιχτούς σεξουαλικά, πολύ δεκτικούς στην ομοφυλοφιλία και απαραίτητο να μας εκπολιτίσουν. Πολύ ομοφοβικοί νόμοι στην περιοχή επιβλήθηκαν από τους Βρετανούς.

Τα κινήματα μας αντιμετωπίζουν επίσης τοπικές προκλήσεις όπως: υψηλή ανεργία, φτώχεια, διαφθορά, αυταρχικά και απολυταρχικά καθεστώτα, εξτρεμιστικά κινήματα, συγκρούσεις και βίαιες δυτικές επεμβάσεις.

Μερικές φορές το να μιλάς για λοατ δικαιώματα σε τέτοια πλαίσια μοιάζει πολυτέλεια. Κάποιοι λένε πως δεν είναι προτεραιότητα. Είμαι Παλαιστίνιος κι είμαι επίσης λοατκι ακτιβιστής. Η απάντηση πρέπει να είναι πως όλες οι μορφές καταπίεσης διαπλέκονται.

Ας πάρουμε το παλαιστινιακό γυναικείο κίνημα ως έμπνευση. Δεν μπορεί να διαχωριστεί η μάχη για εθνική ανεξαρτησία από τους αγώνες των γυναικών για απελευθέρωση. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένα.

Παρομοίως, η παλαιστινιακή ελευθερία και η σεξουαλική απελευθέρωση δεν μπορούν να αποσυνδεθούν. Τα λοατ δικαιώματα είναι προτεραιότητα, όχι πολυτέλεια. Δεν είναι πολυτέλεια όταν μια λεσβία εξαναγκάζεται από την οικογένειά της να παντρευτεί. Αυτό σημαίνει πως για το υπόλοιπο της ζωής της πρόκειται να υφίσταται συζυγικό βιασμό. Για μια γυναίκα που πρόκειται να υποστεί εξαναγκασμό είναι ένα επείγον ζήτημα.

Η ομοφοβία είναι αληθινή. Σκοτώνει σώματα, σκοτώνει πνεύματα. Δεν μπορούμε να χτίσουμε δημοκρατικές, πλουραλιστικές, υγιείς, ανοιχτές κοινωνίες όταν οι ευάλωτοι πληθυσμοί περιθωριοποιούνται με τέτοιο τρόπο. Αρνούμαι την ιδέα περί πολυτέλειας.

Λέγοντας αυτά, είμαι θετικός ότι θα υπάρξει αληθινή πρόοδος όσο ακόμα ζω. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να απελπιστούμε. Η ελπίδα είναι αυτό που διατηρεί τη ζωή. Πάντα είμαι αισιόδοξος.

Παρά τα απαιτητικά πλαίσια, τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει μια αύξηση σε όλη την περιοχή από λοατκι που δημιουργούν συλλογικότητες. Έχουν υπάρξει νίκες. Μια από αυτές είναι η Helem – που σημαίνει όνειρο στα αραβικά- η παλιότερη λοατκι οργάνωση στον αραβικό κόσμο, βασισμένη στο Beirut.

Πρόσφατα, η Helem πίεσε με επιτυχία την Ψυχιατρική Ένωση του Λιβάνου να αντιταχθεί στην ιδέα ότι η ομοφυλοφιλία είναι ψυχική ασθένεια. Αυτό έχει σημασία για την περιοχή αφού το λιβανέζικο ιατρικό κατεστημένο χαίρει εκτίμησης. Ο τυνήσιος ισλαμιστής ηγέτης Rached Ghannouchi, είπε επίσης ότι η ομοφυλοφιλία θα πρέπει να αποποινικοποιηθεί. Πρέπει να αναγνωρίσουμε αυτές τις θετικές εξελίξεις.

Έπειτα υπάρχουν άνθρωποι όπως η θεία μου, Laila Atshan, ψυχολόγος στην Παλαιστίνη. Είναι ετεροφυλόφιλη αλλά τεράστια υποστηρίκτρια των λοατκι δικαιωμάτων. Μερικά χρόνια πριν βρισκόταν σε ένα συνέδριο, στο Σουδάν,  για θεραπευτές ψυχικής υγείας από όλο τον αραβικό κόσμο.

Ένας από τους ομιλητές, ένας ψυχίατρος, αναφέρθηκε στο πώς μετατρέπεις ασθενείς από ομοφυλόφιλους σε ετεροφυλόφιλους- πώς να τους "επισκευάσεις". Η θεία μου σηκώθηκε κι είπε μπροστά σε εκατοντάδες κόσμου: "Έχω μια ερώτηση. Είμαι τυφλή. Είμαι εντελώς τυφλή από τη γέννησή μου. Ποιος από εσάς θα με κάνει να δω;" Έκανε παύση και επανέλαβε την ερώτηση.

"Όποιος μπορεί να με κάνει να βλέπω μπορεί να κάνει έναν ομοφυλόφιλο ετεροφυλόφιλο. Ως θεραπευτές ψυχικής υγείας πρέπει να υποστηρίξουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη διαφορετικότητα. Είναι ευθύνη μας να βοηθήσουμε τους ασθενείς να απολαύσουν και να αποδεχτούν αυτό που είναι" είπε και δέχτηκε επευφημίες.

Ο κόσμος την ευχαρίστησε αργότερα. Μου είπε πως αυτό έδωσε ελπίδα σε πολλούς που βρήκαν προβληματική τη συγκεκριμένη συζήτηση. Η νεότερη γενιά της περιοχής θα είναι πολύ πιο ανοιχτή σε ήρεμες συζητήσεις για τη σεξουαλικότητα, χάρη στο διαδίκτυο και φιλο-queer εικόνες που κάνουν το γύρο του κόσμου.

Σε αυτό το πνεύμα διοργάνωσα μια συνδιάσκεψη τον Απρίλιο στο Πανεπιστήμιο Brown των ΗΠΑ όπου διδάσκω, με τίτλο Σεξουαλικότητες και Queer φαντασιακά στη Μέση Ανατολή.

Ήταν μια συνδιάσκεψη για ανθρώπους παθιασμένους με την υποστήριξη των λοατκι κινημάτων σε Μ.Ανατολή και Β.Αφρική.

Καλέσαμε μια ποικιλία ατόμων για να γίνει δυνατός ο πολύπλευρος διάλογος μεταξύ ακαδημαϊκών και μη. Συμπεριλήφθηκαν καλλιτέχνες, συγγραφείς, ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δημοσιογράφοι, κινηματογραφιστές και θρησκευτικοί ηγέτες.

Η συνδιάσκεψη στόχευε να ενθαρρύνει τους ακαδημαϊκούς να παρέχουν γνώση που ενημερώνει τους επαγγελματίες, και η δουλειά των ατόμων να τροφοδοτήσει τους ακαδημαϊκούς.

Η ποικιλία περιοχών σίγουρα δημιουργεί διαφορές ανάμεσα στα κινήματα. Επηρεάζει πώς τα άτομα αυτοπροσδιορίζονται ως queer, και πως αυτή η ταυτότητα περιπλέκεται με άλλες. Γι'αυτό και οι λέξεις σεξουαλικότητες και φαντασιακά μπήκαν σε πληθυντικό αριθμό στον τίτλο.

Κατά τη διάρκειά της συνδιάσκεψης έγιναν πλούσιες συζητήσεις για τον τρόπο με τον οποίο οι τοπικές κοινωνίες θα ασχοληθούν με την λοατκι απελευθέρωση. Διαδικτυακά υπάρχει βιντεοσκοπημένη ολόκληρη.

Ελπίζουμε να μας συντροφεύσετε στον οραματισμό για την λοατκι απελευθέρωση στη Μ.Ανατολή.

Δευτέρα 24 Αυγούστου 2015

Το πρόβλημα της ζήλιας ως κοινωνικό ζήτημα: πέρα από την νεοφιλελεύθερη ατομοκεντρική εστίαση

Στμ. Το να ανοίξει μια πιο πολιτική συζήτηση σχετικά με το ζήτημα της ζήλιας περιλαμβάνει και την αναγνώριση πως οι κοινωνικές αξίες, οι οποίες επιβάλλονται από ένα σύστημα όπως ο καπιταλισμός, δεν μπορούν να αποτελούν οδηγό μας για μια πιο ειλικρινή και ελεύθερη ερωτική και συντροφική ζωή. Αυτό το άρθρο δίνει μια ενδιαφέρουσα οπτική για τη ζήλια (στην πολυσυντροφικότητα), υποστηρίζοντας την κοινωνική/συλλογική ευθύνη έναντι της ατομοκεντρικής εστίασης που προωθεί ο νεοφιλελευθερισμός (και πέρα από τα θέματα οικονομίας).


Όλοι ρωτάνε πως λύνουμε το πρόβλημα της ζήλειας στην πολυσυντροφική μου σχέση. Είναι εύκολο, γιατί δε δουλεύει ακριβώς έτσι.

Jealous of what? Solving polyamory's jealousy problem 
Η πρώτη ερώτηση που κάνουν για την πολυσυντροφική που οικογένεια είναι "Πώς χειρίζεστε τη ζήλια;". Μπερδεμένοι απαντάμε "Ποια ζήλια;".

Είμαι τυχερή: ζω με τις δυο αγάπες της ζωής μου. Είμαι ερωτοχτυπημένη με το σύζυγο μου εδώ και 16 χρόνια και λατρεύω τον 4 χρόνων σύντροφό μου. Οι τρεις μας βασιζόμαστε και φροντίζουμε ο ένας τον άλλο. Όταν ο σύντροφός μου κι εγώ δεν βρισκόμασταν για λίγο, ο σύζυγός μου μας ενθάρρυνε να επισκεφτούμε το μουσείο τέχνης, ξέροντας ότι το οπτικό μας συνδέει. Όταν ο σύζυγός μου κι εγώ φτάσαμε να έχουμε συναισθηματικά εμπόδια στην επίλυση των προβλημάτων μας, ο σύντροφός μου μας βοήθησε να τα λύσουμε και να τα ξαναβρούμε. Κι όταν διάλεγα χριστουγεννιάτικα δώρα, χάρισα στους καλοφαγάδες της ζωής μου λίγο χρόνο μεταξύ τους σε ένα μάθημα ιαπωνικής μαγειρικής.

Η υπάρχουσα συμβουλευτική βιβλιογραφία σχετικά με την πολυσυντροφικότητα προωθεί ατομικές λύσεις για τη ζήλια. Οι "γκουρού" της πολυσυντροφικότητας όπως οι Dossie Easton (“The Ethical Slut”), Deborah Anapol (“Love Without Limits”) και πιο πρόσφατα ο Franklin Veaux (“More Than Two”) υποστηρίζουν πως η προσωπική ευθύνη μπορεί να επιλύσει την ανασφάλεια. Πρέπει να "επεξεργαστείς" τη ζήλια σου, να σιγουρευτείς πως δεν "ασκείς έλεγχο" τον σύντροφό σου, όλα αυτά ενώ κοιτάς την εμπειρία της ζήλιας μέσα από την οπτική της προσωπικής εξέλιξης. Η οικογένειά μου δε χρειάστηκε να βασιστεί ποτέ σε αυτές τις ατομικές μεθόδους γιατί η ζήλια είναι κοινωνικό πρόβλημα, όχι ατομικό, το ίδιο και οι λύσεις.

Η υπαγόρευση ατομοκεντρικών μεθόδων διαχείρισης της ζήλιας δεν είναι καθόλου καινούρια. Μπορεί να ανιχνευθεί στην παρακμή της οικογενειακής οικονομίας των 18ου και 19ου αιώνων. Το βιβλίο του Peter N. Stearn, Jealousy: The Evolution of an Emotion in American History, υποστηρίζει πως πριν τον 18ο αιώνα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, η ζήλια δεν υπήρχε ιδιαίτερα ως πρόβλημα. Η ζωή σε στενά δεμένες κοινωνικά και οικονομικά κοινότητες με προκαθορισμένους ρόλους, δεν άφηνε χώρο για φόβους απώλειας του συντρόφου από αντίζηλους. Έβλεπαν τους συζύγους ως ενότητα (παρά ως ατομικότητες) ενσωματωμένη στην κοινοτική δομή. Σίγουρα, τα άτομα δεν είχαν και μεγάλη αυτονομία, αλλά είχαν την ασφάλεια να ξέρουν πως η συζυγική τους σχέση αναγνωριζόταν, υποστηριζόταν και λαμβανόταν υπόψη της κοινότητας.

Με τη μετάβαση από τους οικογενειο-κεντρικoύς κοινοτικούς θεσμούς στη μισθωτή εργασία σε αστικά περιβάλλοντα, οι μεσοαστικές οικογένειες άρχισαν να λειτουργούν σε σφαίρες διαχωρισμένες σύμφωνα με το φύλο (με τις γυναίκες να εξορίζονται στο σπίτι). Οι σύζυγοι βρίσκονταν μαζί λιγότερο στην καθημερινή ζωή, κάτι το οποίο σήμαινε λιγότερη κοινοτική στήριξη, παρατήρηση και αναγνώριση των σχέσεων. Είναι ευρέως αναγνωρισμένο ότι η εμφάνιση της καπιταλιστικής οικονομίας έκανε τις γυναίκες να χάσουν οικονομική και κοινωνική δύναμη σε σχέση με τους άντρες. Αλλά η εμφάνιση ξεχωριστών σφαιρών επίσης στέρησε τόσο από γυναίκες όσο κι από άντρες τη στήριξη της σχέσης τους από την κοινότητα, που κάποτε έκανε τη ζήλια ανύπαρκτη.

O 20ος αιώνας είδε την επιστροφή των γυναικών στην οικονομική σφαίρα, και αυξημένες ευκαιρίες και για τα δυο φύλα να κάνουν ατομικές επιλογές για την εκπαίδευση και την εργασία τους. Αυτά τα καλοδεχούμενα οφέλη για τις γυναίκες συνοδεύτηκαν από το αυξανόμενο ενοχλητικό πρόβλημα της ζήλιας. Σε αντίθεση με την οικογενειακή οικονομία όπου οι σύζυγοι εργάζονταν στην ίδια κοινότητα, τώρα οι σύντροφοι περνούσαν το χρόνο τους σε ξεχωριστά, μικτά όσον αφορά το φύλο εκπαιδευτικά και εργασιακά περιβάλλοντα, με αυξανόμενη διαθεσιμότητα πιθανών εναλλακτικών συντρόφων. Κι ενώ η ανερχόμενη ιδέα, εκείνη την εποχή, περί ρομαντικού έρωτα μετρίαζε λίγο τη ζήλια, ήταν φτωχό υποκατάστατο στην προηγουμένως πλήρη κοινοτική υποστήριξη των σχέσεων.

Άρα αν ζήλια προήλθε λόγω των μεταβολών στην κοινοτική και κοινωνική σφαίρα (Gemeinschaft, Gesellschaft) τι έπρεπε να κάνει η νέα μας ατομοκεντρική, καπιταλιστική κοινωνία; Μα, γιατί να μην μετονομάσει αυτά τα πραγματάκια σε τέρατα της ανασφάλειας που μπορούν να χαλιναγωγηθούν μέσω του αυτοελέγχου.

Γρήγορα, μαντέψτε την εποχή των παρακάτω φράσεων:
1). “Η ζήλια είναι συναίσθημα που γεννιέται μέσα σου: κανένα άτομο και συμπεριφορά δεν μπορούν να σε κάνουν ζηλιάρη. Είτε σου αρέσει είτε όχι, ο μόνος που μπορεί να κάνει τη ζήλια να πονάει λιγότερο ή να φύγει είσαι εσύ".
2). “Η ζήλια είναι σχεδόν πάντα σημάδι ανωριμότητας και ανασφάλειας. Όσο περισσότερο σιγουρευόμαστε για την αγάπη και το σύντροφό μας, δε ζηλεύουμε.
3). Η ζήλια είναι ανεπιθύμητη, σημάδι σήψης σε κάθε προσωπικότητα που μολύνεται.

Η πρώτη είναι σύγχρονη, από τη βίβλο της πολυσυντροφικότητας The Ethical Slut. Η δεύτερη από ένα δημοφιλές εγχειρίδιο συμβουλευτικής σχέσεων του 1950, ενώ η τρίτη είναι σχόλιο της Margaret Mead τη δεκαετία του 1930.  Σημειώστε πως μόνο η πρώτη φράση απευθύνεται σε μη μονογαμικό κοινό. Η συμβουλευτική στην πολυσυντροφικότητα δεν είναι ριζοσπαστική από αυτή την άποψη: είναι απλά κομμάτι του ευρέος πλαισίου, στον 20ο αι, δαιμονοποίησης της ζήλιας και απαίτησης της προσωπικής υπευθυνότητας για να εξαλειφθεί. Αντί να τοποθετηθεί η ζήλια στα πλαίσια των δομικών αλλαγών σε 19ο & 20ο αιώνα,  υπάρχει μια εσφαλμένη τάση να κοιτάμε προς τα μέσα για τα αίτια και τις θεραπείες.

Θυμάμαι τη ζωή μου τέσσερα χρόνια πριν, όταν αρχικά σχηματίσαμε την πολυσυντροφική μας οικογένεια. Ο καινούριος μου φίλος ξαφνιάστηκε που δε ζήλευε τη δεκατετράχρονη σχέση μου με το σύζυγό μου. Ένιωσε στήριξη και ευπρόσδεκτος στις ζωές μας, και λαχτάρισε να δεσμευτεί μαζί μας, αλλά η απουσία ζήλιας του προκάλεσε αμηχανία. Δεν προκαλείται φυσικά η ζήλια όταν ένας σύντροφος έχει κι άλλον; αναρωτήθηκε. Περίμενε πάνω από ένα χρόνο πριν δεσμευτεί, σε περίπτωση που η ζήλια εμφανιζόταν. Περίμενε τον Γκοντό.

Οι τρεις μας βρεθήκαμε σε μια λέσχη κινηματογράφου και φάνηκε πως "πιάσαμε" ο ένας τον άλλον αμέσως. Η κουβέντα μας περιελάμβανε τον Bourdieu, συγκρίσεις μεταξύ Navier-Stokes , και τον Henri Cartier-Bresson.  Η θεμελιώδης αρμονία μας ήταν αβίαστη και γελάσαμε σαν παιδιά όλοι μαζί. Ήταν αυτή η θεμελιώδης κατανόηση του ενός για τον άλλο που επέτρεψε στο σύντροφό μου να "δει" το γάμο μας με έναν τρόπο που λίγοι άλλοι μπορούσαν. Βλέποντας την εγγύτητα του γάμου μας να αντανακλάται με τόσο γλυκό και τέλειο τρόπο ήταν υπέροχο. Παρομοίως, το βάθος της σχέσης μου με το σύζυγό μου, του επέτρεψε να αναγνωρίσει τη σπάνια άνεση και οικειότητα που ένιωσα με τον σύντροφό μου. Ο άντρας μου ήταν από τις λίγες πηγές υποστήριξης και αναγνώρισης της εκκολαπτόμενης (αλλά αρχικά κρυφής) σχέσης μου με τον σύντροφο μου. Ήταν επίσης δίπλα μας όταν κάναμε το "coming out" μας στους μπερδεμένους φίλους και την οικογένεια. Παρόλο που πολλοί εξέφρασαν ανησυχίες ότι αυτή η νέα σχέση θα οδηγούσε στην καταστροφή, ο σύζυγός μου μας έδωσε κάρτες για την επέτειό μας και μας είπε πως ήμασταν ένα σπάνιο και ιδιαίτερο ζευγάρι.

Ο Eric Widmer, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, υποδεικνύει πως η εμπιστοσύνη σε οποιαδήποτε δυαδική σχέση επηρεάζεται από τη σταθερότητα του ευρύτερου κοινωνικού σχηματισμού που αυτή ενσωματώνεται. Η έρευνα δείχνει πως οι άνθρωποι νιώθουν πιο άνετα όταν τα άτομα που είναι κοντά τους είναι και μεταξύ τους κοντινά, κάτι που ορίζεται ως μεταβατικότητα. Αυτό οδηγεί με τον καιρό σε στέρεα δίκτυα, όπου ο αριθμός των πραγματικών συνδέσεων μεταξύ των μελών πλησιάζει ή είναι ίσο με τις δυνητικές συνδέσεις. Στην πολυσυντροφική μου οικογένεια υπήρχαν τρεις δυνητικά δυαδικές σχέσεις κι όλες έχουν πραγματοποιηθεί είτε μέσω μιας ερωτικής σχέσης (οι σύντροφοί μου κι εγώ) είτε μέσω μιας στενής φιλίας (μεταξύ των συντρόφων μου).  Ένα στέρεο, κοινωνικά συνεκτικό δίκτυο επιτρέπει μεγαλύτερου βαθμού εμπιστοσύνη μεταξύ οποιωνδήποτε δύο μελών. Το ευρύτερο κοινωνικό δίκτυο της οικογένειάς μου, από οικογένεια και φίλους, ποικίλει στη μεταβατικότητα με εμάς. Αλλά και μόνο η συνοχή στην άμεση οικογένεια μας παίζει ρόλο στην όπως φαίνεται εκπληκτική έλλειψη ζήλιας.

Η Stephanie Koontz, σε μια συνέντευξη στο Salon, υποθέτει ότι είναι απίθανο να θεσμοθετηθεί η πολυσυντροφικότητα γιατί "δεν είμαστε το είδος της κοινωνίας που έχει πολλές στενές σχέσεις, με την έννοια της αλληλοεξάρτησης που υπάρχει σε όλη τη διάρκεια της ζωής". Συμφωνώ. Η κοινωνία μας απομακρύνεται από τέτοιου είδους -"εφ'όρου ζωής"- δομές για περισσότερο από δυο αιώνες. Οι πολυσυντροφικές οικογένειες με μόνιμη δέσμευση όπως η δικιά μας, ή αυτή που περιγράφεται στο άρθρο “Polyamory works for us,”  είναι απίθανο να γίνουν η νέα νόρμα αφού δεν αντιπροσωπεύουν ιδιαίτερα τις σύγχρονες κοινωνικές και οικονομικές δομές. Σε μια κοινωνία που χαρακτηρίζεται από τον ατομικίστικο νεοφιλελευθερισμό, οι καλύτερες ευκαιρίες δίνονται σε ανθρώπους που μπορούν να είναι γεωγραφικά ευκίνητοι και πρόθυμοι να αφιερώσουν πολλές ώρες στην εκπαίδευση και την καριέρα τους. Με αυτά τα δεδομένα, ο συντονισμός των ευκαιριών δύο (ή περισσότερων) συντρόφων μέσα από μόνιμες δεσμεύσεις κάθε είδους δεν έχει ιδιαίτερο νόημα -οικονομικά-.

Η περισσότερη συμβουλευτική βιβλιογραφία για την πολυσυντροφικότητα, δε συνηγορεί για στέρεα αλληλένδετα δίκτυα σε όλη τη ζωή, ούτως ή άλλως. Το είδος πολυσυντροφικότητάς τους είναι η ατομική ελευθερία που ριζώνει στην προσωπική ευθύνη και ολοκλήρωση, που ταιριάζει καλύτερα στο νεοφιλελεύθερο μοτίβο ευκαιριών. Μια συνεντευξιαζόμενη στο βιβλίο The Ethical Slut το εκφράζει καλύτερα:
“Ο ανοιχτή σεξουαλική μου συμπεριφορά μου δίνει προσωπική ελευθερία, ανεξαρτησία και υπευθυνότητα με ένα τρόπο που σε ένα ζευγάρι σε αποκλειστικότητα δε θα υπήρχε. Επειδή είμαι υπεύθυνη, κάθε μέρα, να ικανοποιήσω τις ανάγκες μου (ή όχι), και για να δημιουργήσω και να διατηρήσω τις σχέσεις στη ζωή μου. Δεν έχω τίποτα ως δεδομένο... κι έτσι αυτός ο τρόπος ζωής μου δίνει ένα ξεκάθαρο αίσθημα ατομικότητας που επαναδημιουργώ κάθε μέρα".
Αυτό είναι ο "εκφραστικός ατομισμός" (όπως στο Habits of the Heart) στα καλύτερά του.  Η συμβουλευτική βιβλιογραφία στην πολυσυντροφικότητα είναι βυθισμένη σε μια θάλασσα μεσοαστικής αυτοπραγμάτωσης, όπου οι αναζητητές εκφράζουν τον αυθεντικό τους εαυτό μέσω ατομικών αποφάσεων για τις σχέσεις. Αρκετά σαν το κίνημα της ανθρώπινης δυναμικής το 1960, ο στόχος των πολυσυντροφικών σχέσεων είναι να συνεισφέρουν στην εξέλιξη του ατόμου και να επιτρέψουν στους άλλους την ατομική ελευθερία να κάνουν το ίδιο. Αυτή η ατομοκεντρική προσέγγιση των σχέσεων είναι επίσης "βολική" αφού επιτρέπει οι σύντροφοι να είναι αναλώσιμοι αν βρεθούν καλύτερες ψυχολογικές ή οικονομικές προοπτικές κάπου αλλού. Η ειδική στην πολυσυντροφικότητα, Deborah Anapol, περιγράφει αυτό το νέο μοντέλο ως αυτό όπου ο στόχος της σχέσης είναι να "προάγει την ψυχολογική και πνευματική ανάπτυξη των συντρόφων", το οποίο αντιπαραβάλει με το "παλιό μοντέλο", το οποίο όπως λέει "απαιτεί τα μέλη της οικογένειας να αντικαταστήσουν τις ατομικές επιθυμίες με ομαδικές". Όπως δηλώνει συνοπτικά μια συμβουλευτική ιστοσελίδα για την πολυσυντροφικότητα, “η πολυσυντροφικότητα ενθαρρύνει, επιτρέπει και σχεδόν απαιτεί να είμαστε ατομικότητες πρώτα και κύρια".

Οι σχετικές με την πολυσυντροφικότητα έρευνες υποδεικνύουν πως οι συμμετέχοντες τείνουν να είναι εργαζόμενοι πτυχιούχοι ανώτατης εκπαίδευσης. Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Hazel Markus, τέτοιοι επαγγελματίες τείνουν προς ένα "ανεξάρτητο μοντέλο εργασιακών σχέσεων" όπου οι πράξεις γίνονται αντιληπτές ως ελεύθερα επιλεγμένες και ανεξάρτητες από τους άλλους (σε αντιπαραβολή με τους Αμερικανούς της εργατικής τάξης που βλέπουν τις πράξεις τους σε σχέση αλληλοεξάρτησης με τους άλλους). Για παράδειγμα, σε μια επιχείρηση οι υπάλληλοι μεσοαστικής τάξης τείνουν να έχουν ευρεία δίκτυα συναδέλφων που δουλεύουν σε στενή συνεργασία, αλλά σε εναλλασσόμενους σχηματισμούς από το ένα πρότζεκτ στο άλλο. Χωρίς μια μικρή, συνεκτική εργασιακή ομάδα, τέτοιοι υπάλληλοι έχουν την τάση να βλέπουν τους εαυτούς τους ως μεμονωμένους αντιπροσώπους, με την έννοια ότι (εντός οργανωτικών περιορισμών) επιλέγουν τα πρότζεκτ και τους συνεργάτες τους. Ακούγεται φανταστικό, σωστά;

Αλλά τι συμβαίνει όταν εφαρμόζουμε αυτό το μοντέλο σε ερωτικές σχέσεις; Η πολυσυντροφικότητα αντανακλά και επεκτείνει την εφαρμογή των αρχών της ελεύθερης αγοράς σε όλο και περισσότερες σφαίρες τις ζωής. Γιατί όχι στην αγάπη; Επειδή η εναλλαγή δικτύων συνεργασίας είναι ένα ζήτημα, ενώ στο πλαίσιο αγάπης και σεξουαλικότητας τέτοιες αναδιαρυθμίσεις είναι λίγο δύσκολες για την καρδιά.

Μπορούμε να διδαχτούμε από τα αποτελέσματα της εφαρμογής του ατομικισμού σε συναισθηματικά στενές σχέσεις, από τα κοινόβια τις δεκαετίες 1960-70. Αποδεικνύεται ότι τα περισσότερα λεγόμενα κοινόβια δεν ήταν ακριβώς "κοινοτικά". Έρευνες κοινωνιολόγων όπως οι Stephen Vaisey και Rosabeth Moss Kanter υποδεικνύουν πως μια κοινή πίστη στην ατομική ελευθερία δεν είναι αρκετή για να δημιουργήσει μια συλλογική ταυτότητα, ένα αίσθημα του "εμείς". Τέτοιες κοινότητες που έδιναν έμφαση  σε ένα "κάνε το δικό σου" ήθος και απέτυχαν να δεσμευτούν σε κάτι μεγαλύτερο από το ο καθένας για τον εαυτό του, ήταν αυτές που άλλαζαν μέλη συχνά και δεν διατηρήθηκαν για πολύ.

Παρόμοια, η Elisabeth Sheff, συγγραφέας του The Polyamorists Next Door, αναφέρει ότι τα σύγχρονα πολυσυντροφικά δίκτυα τείνουν να αλλάζουν τόσο σε σχεσιακές μορφές όσο και σε μέλη ανά λίγους μήνες έως και μερικά χρόνια. Τέτοιες εναλλαγές δυσκολεύουν την καθιέρωση στέρεων, αλληλένδετων δικτύων που δημιουργούν εμπιστοσύνη ανάμεσα στα μέλη.

Η υπόθεσή μου είναι πως όσο περισσότερες εναλλαγές συμβαίνουν μέσα σε ένα πολυσυντροφικό δίκτυο τόσο περισσότερη ζήλια προκύπτει, η οποία μετά απαιτεί σε μεγαλύτερο βαθμό τον ατομικό συναισθηματικό έλεγχο. Με άλλα λόγια, η ατομική ελευθερία στις σχέσεις έχει το σατανικό δίδυμό της. την ατομική καταπίεση των συναισθημάτων.

Γι' αυτούς που η ατομική ελευθερία στις σχέσεις είναι η υψηλότερη αξία, μπορεί να έχει αξία η ατομικίστικη διαχείριση της ζήλιας που απορρέει από την τοποθέτηση της αγάπης στην ελεύθερη αγορά. Όμως γι' αυτούς που δε θέλουν να βρεθούν πρόσωπο με πρόσωπο με το τέρας με τα πράσινα μάτια, η συμβουλευτική βιβλιογραφία βρίσκεται σε άρνηση σχετικά με το ποιες προσεγγίσεις στην πολυσυντροφικότητα οδηγούν σε μικρότερη ή μεγαλύτερη πιθανότητα ζήλιας. Δεν προσφέρονται καθόλου εργαλεία πέρα από ατομική συναισθηματική δουλειά, για όσους θέλουν μια κοινοτική, λιγότερο ατομικίστικη προσέγγιση στην πολυσυντροφικότητα. Οπότε, βάσει των κοινωνιολογικών αρχών για τη λειτουργία των κοινοτήτων, μπορούμε να εξάγουμε έστω κάποιες αρχικές ιδέες για κοινωνικές λύσεις στο πρόβλημα της ζήλιας στην πολυσυντροφικότητα:

Πρώτον, όσο περισσότερο δημιουργείται το αίσθημα του "εμείς" μέσα στα κοινωνικά δίκτυα, πιθανόν τόση περισσότερη εμπιστοσύνη και λιγότερη ζήλια θα προκύψει ανάμεσα στα μέλη. Αυτό είναι ευκολότερο με ένα μικρό αριθμό μελών (ας το παραδεχτούμε, η αλληλεγγύη είναι αρκετά εύκολη στην τριμελή οικογένειά μου), αλλά μπορεί να εφαρμοστεί και σε πενταμελή ή ακόμα και μεγαλύτερα κοινωνικά δίκτυα. Ένας τρόπος να προωθηθεί η αίσθηση σε κάτι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του είναι μέσω των κοινών ιδανικών (πέρα από τον ατομισμό) ή ακόμα καλύτερα μέσω ενός κοινού στόχου. Ας αντιπαραθέσουμε τα "κάνε το δικό σου" κοινόβια με αυτά που μοιράζονταν ένα στόχο: τα τελευταία άντεξαν στο χρόνο έχοντας μια αίσθηση δέσμευσης και εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών, για παράδειγμα το Camphill Village.

Δεύτερον, μπορούμε να μειώσουμε τη ζήλια κάνοντας ευθύνη όλων το να υποστηρίζουν και να αναγνωρίζουν όλες τις υπάρχουσες σχέσεις μέσα στην κοινότητα. Οι ειδικοί στην πολυσυντροφικότητα  συμβουλεύουν ένα άτομο που ζηλεύει να στραφεί στο/στη σύντροφό του/της για επιβεβαίωση ότι η σχέση τους είναι σημαντική. Αλλά η έρευνα πάνω στα κοινωνικά δίκτυα υποδεικνύει πως οι δυάδες χρειάζονται υποστήριξη από τα δίκτυα όπου ενσωματώνονται: υποστήριξη που δείχνει ότι η σχέση αναγνωρίζεται και εκτιμάται. Οι ειδικοί στην πολυσυντροφικότητα λένε πως ο στόχος της συνάντησης με τους συντρόφους των συντρόφων μας είναι η ανακούφιση της δικής μας ζήλιας ή για να ανακαλύψουμε αν τυχόν συμπαθούμε το άτομο (ξανά, το ατομικίστικο, τι μου δίνει εμένα;). Αλλά από μια κοινωνική οπτική γωνία, το νόημα της συνάντησης με το σύντροφο ενός συντρόφου είναι η συνεισφορά στη μείωση της ζήλιας στην κοινότητα, δείχνοντας στον άλλο ότι αναγνωρίζεις και σέβεσαι τη σχέση που έχει με το/τη σύντροφό σου.   Η αίσθηση ασφάλειας σε μια σχέση εξαρτάται από την υποστήριξη που προσφέρει η κοινότητα, και κάθε ένας μπορεί να συνεισφέρει στην προσπάθεια και να απολαύσει τα οφέλη.

Ο κοινός παρονομαστής είναι περισσότερο η κοινωνική παρά η ατομική ευθύνη. Το να βλέπουμε τους εαυτούς μας ως κομμάτι ενός μεγαλύτερου συστήματος (είτε τριών είτε τριακοσίων ατόμων) μας οδηγεί να πάρουμε την κοινωνική ευθύνη για την υγεία αυτού του συστήματος. Μπορούμε να ξεπεράσουμε το πρόβλημα της ζήλιας στην πολυσυντροφικότητα; Ίσως ναι, ίσως όχι. Όμως αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να σταματήσουμε να παριστάνουμε πως δεν ξέρουμε από πού προκύπτει η ζήλια.


Elizabeth Stern είναι το ψευδώνυμο διδακτόρισας κοινωνικής επιστήμονα, και συγγραφέα που ζει στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ

Πηγή: Salon 

Τρίτη 11 Αυγούστου 2015

Ομοφυλοφιλικός γάμος και η ρευστότητα του θεσμού του γάμου στην ιστορία του Ισλάμ

του Ali A. Olomi, 17/7/2015

Απόκριση στο άρθρο των Reza Aslan και Hasan Minha Open Letter to American Muslims on Same Sex Marriage

Από τη στιγμή που νομιμοποιήθηκε ο ομοφυλοφιλικός γάμος από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ στις 26/6/2015, διάφορες θρησκευτικές ομάδες εκφράστηκαν σχετικά με την απόφαση. Οι μουσουλμάνοι αμερικάνοι, οι οποίοι είναι μειονοτική ομάδα στις ΗΠΑ, ταλαιπωρήθηκαν για να αποκτήσουν μια κοινή άποψη.
Κάποιοι καταδίκασαν ανοιχτά την απόφαση. Άλλοι παρότρυναν διστακτικά την απόδοχή της. Γνωρίζοντας την επισφαλή θέση των μειονοτήτων στις ΗΠΑ, ο ιμάμης Suhaib Webb δημοσίευσε ένα διαδικτυακό μήνυμα όπου πήρε μια ισορροπημένη στάση σεβασμού και πολιτικής στήριξης προς την απόφαση, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τα θεολογικά και ηθικά διλήμματα των συντηρητικών μουσουλμάνων. Μια ομάδα Αφγανών-Αμερικανών στοχαστών και ακτιβιστών στο Samovar Network είχαν πιο δεκτική στάση αφού μέσω ενός διαδικτυακού πάνελ δήλωσαν τη στήριξή τους στην κυβέρνηση και τη λοατκι κοινότητα στο σύνολό της.

Ο συγγραφέας Reza Aslan και ο κωμικός Hasan Minhaj συνέταξαν μια ανοιχτή επιστολή, η οποία δημοσιεύτηκε στο Religion Dispatches, προς του μουσουλμάνους αμερικάνους ενθαρρύνοντας την αποδοχή και την ανεκτικότητα, υπενθυμίζοντας στους μουσουλμάνους ότι είναι επίσης μειονότητα στις ΗΠΑ και θα έπρεπε να υπερασπίζουν τα δικαιώματα άλλων μειονοτήτων.

1) “Aqa Mirak” – Η ακουαρέλα του 16ου αιώνα, επί 
Σαφαβιδών, του Aqa Mirak απεικονίζει δυο νεαρούς
 πρίγκιπες και εραστές (βρίσκεται στο Smithsonian)

Ο κόσμος ξαφνιάστηκε από την επιστολή ενώ κάποιοι αποδίδουν αυτή τη στάση των συγγραφέων στην επιρροή της Δύσης. Η δημοφιλής αναπαράσταση των μουσουλμάνων σε Αμερική και Ευρώπη τους θέλει σθεναρά ενάντιους στον ομοφυλοφιλικό γάμο. Όμως θα έλεγα πως θέσεις όπως του Reza στην πραγματικότητα αναδεικνύουν ένα ξεχασμένο κομμάτι της ισλαμικής ιστορίας.

Όπως στην περίπτωση του χριστιανισμού, η ιστορία των ομοφυλοφιλικών σχέσεων στο Ισλάμ είναι πολύ πιο περίπλοκη από όσο θα ήθελαν κάποιοι να πιστεύουμε.

Πρώτον, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ενώ οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις είναι διαχρονικές και οι ομοφυλόφιλοι υπήρχαν σε όλες τις εποχές, σύμφωνα με θεωρητικούς, όπως ο Μισέλ Φουκώ, η ομοφυλοφιλία εμφανίστηκε ως ταυτότητα μαζί με την ετεροφυλοφιλία, πρόσφατα στη μοντέρνα κοινωνία. Πράγματι, μπορεί να υποστηριχτεί πως η ομοφοβία είναι κυρίως ένας σύγχρονος "φόβος" δεμένος με άγχη σχετικά με την αρρενωπότητα, με εθνικιστικές προεκτάσεις. Το ίδιο το Κοράνι δεν αντιμετωπίζει την ομοφυλοφιλία απευθείας, παρά αναφέρεται σε συγκεκριμένες πρακτικές.

Όσον αφορά την ομοφυλοφιλία οι Μουσουλμάνοι καταδεικνύουν τους περιβόητους στίχους του Κορανίου για το λαό του Λωτ (7:80-84), τους οποίους κάποιοι σύγχρονοι λόγιοι -προβάλοντας πάνω τους ευαισθησίες της σημερινής εποχής- ερμηνεύουν ως καταδίκη της ομοφυλοφιλίας. Όμως άλλοι λόγιοι επιλέγουν το Qisas Al Anbiya, ένα σχολιασμό για την ιστορία και τις ζωές των προφητών του Ισλάμ που συσχετίζει την ιστορία του Λωτ με την καταδίκη της διαφθοράς του λαού του, των οποίων η κτηνώδης ασέλγεια τους οδήγησε σε βιασμούς και σοδομία, δηλαδή τους ερμηνεύουν ως όχι καθ'αυτή καταδίκη της σοδομίας.


Στην πραγματικότητα το Κοράνι υποστηρίζει την ποικιλία της επιθυμίας, όταν δηλώνει πως ο Θεός δημιούργησε διάφορους συντρόφους για τον άνθρωπο (30:21). Ακόμη χρησιμοποιεί την ομοερωτική εικονοπλασία για να περιγράψει τον παράδεισο ως γεμάτο από νεαρούς υπηρέτες τόσο ελκυστικούς "ώστε όταν τους βλέπει κανείς, τους βρίσκει τόσο όμορφους όσο τα σκόρπια μαργαριτάρια". (52: 24, 76: 19).

2. “Haft Awrang- The Seven Thrones, an illuminated manuscript by 16th Century Jami. Depicts a male youth with his male suitors.

Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη τη ζωή του Προφήτη Μωάμεθ και ότι η γυναίκα του Umm Salama είχε έναν ομοφυλόφιλο υπηρέτη τον Hit. Εκτός του Hit, υπήρχε ο Tuways και ο Al Dalal. Αυτά τα άτομα, γνωστά ως mukhanathum, θεωρούνταν σύντροφοι του Μωάμεθ, ή μαθητές και φίλοι. Οι mukhanathum υπηρέτησαν και ως φρουροί του τάφου του Μωάμεθ.

Οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις και η αντίστοιχη λογοτεχνία υπήρχαν σε όλη την ιστορία του ισλαμικού πολιτισμού, ήδη από τον 7ο αιώνα. Ο φημισμένος πέρσης ποιητής Rumi και ο πατέρας της κλασικής ισλαμικής ποίησης, Abu Nawas, έγραψαν στίχους όπου εκθείαζαν την ομορφιά νεαρών αντρών. Πράγματι, στις μεσαιωνικές αυτοκρατορίες των Αββασιδών, Οθωμανών, Σαφαβιδών, τα κανονιστικά πρότυπα ποίησης και τέχνης περιστρέφονταν γύρω από την νεανική και θελκτική εμφάνιση νεαρών αντρών.

Παρόλο που οι γυναίκες εγκωμιάζονταν επίσης, το κανονιστικό πρότυπο της ομορφιάς επικεντρωνόταν κυρίως σε μια ιδέα για τη νεότητα που ισοδυναμούσε με τη ζωτικότητα και την επιθυμία. Σε πολλά ποιήματα όπως αυτά των Abu Nawas, Rumi και πολλών άλλων, αυτό σήμαινε νέοι άντρες, όμως σε αυτούς τους νέους αποδίδονταν θηλυκά στοιχεία, υπογραμμίζοντας τη ρευστή φύση θηλυκότητας και αρρενωπότητας.

Χαλίφηδες, όπως ο Al Amin, στο χαλιφατο των Αββασιδών τον 8ο αιώνα, επιδίδονταν σε ομοφυλοφιλικές σχέσεις, και υπάρχουν γραπτά σχετικά με τους πολεμιστές του Abu Muslim, οι οποίοι ανέτρεψαν τους Ουμαγιάδες, που πλάγιαζαν με τους υπηρέτες τους. Παρόλο που περίοδοι καταπίεσης υπήρξαν σίγουρα και οι μελετητές συζητούν έντονα αν τέτοιες πράξεις επιτρέπονταν ή όχι, στο σύνολο του ο ισλαμικός πολιτισμός είχε την τάση όχι μόνο να ανέχεται αλλά και να αποδέχεται τα ομοφυλοφιλικά ειδύλλια.

Γραπτές μαρτυρίες ομοφυλοφιλικών σχέσεων μεταξύ γυναικών δεν  ήταν τόσο διαδεδομένες στην αραβική και ισλαμική λογοτεχνία, όμως υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την ανοχή ή ακόμα και τον εγκωμιασμό των ομοφυλοφιλικών σχέσεων γυναικών. Για παράδειγμα, το 10ο αι. ο Jawami al-Ladhdha ή η Εγκυκλοπαίδεια της απόλαυσης από τον Abul Hasan Ali, διηγούνται μια ιστορία αγάπης και ειδυλλίου μεταξύ δυο γυναικών, της Hind bint al Nur’man και της Al Zarqa.


Κάποιες περίοδοι της ισλαμικής ιστορίας ήταν ποιο ανεκτικές από άλλες και θα έπρεπε να αναγνωρίσουμε ότι υπήρχε διαφοροποίηση ανάλογα με την περιοχή παρόλο που η ιστορική πορεία έκλινε κυρίως προς τη μεριά της ανοχής. Όταν ο ονομαστός μαροκινός μελετητής Muhammad al Saffar ταξίδεψε στην Ευρώπη τον ξένισε η απέχθεια των ευρωπαίων προς την ομοφυλοφιλία, σε αντίθεση με την αποδοχή που υπήρχε στον ισλαμικό κόσμο. Όντως αυτή η αποδοχή παρουσιάστηκε από ευρωπαίους χριστιανούς και οριενταλιστές συγγραφείς ως δείγμα της υποτιθέμενης ηθικής χαλαρότητας της "Ανατολής".
“Shah Abbas and Wine Boy”- 17th Century art by Muhammad Qasim depicting Safavid ruler, Shah Abbas with his lover and wine boy. - See more at: http://islamicommentary.org/2015/07/same-sex-relationships-the-fluidity-of-marriage-in-islamic-history-by-ali-a-olomi/#sthash.mAAMd2Dx.dpuf
“Shah Abbas and Wine Boy”- 17th Century art by Muhammad Qasim depicting Safavid ruler, Shah Abbas with his lover and wine boy. - See more at: http://islamicommentary.org/2015/07/same-sex-relationships-the-fluidity-of-marriage-in-islamic-history-by-ali-a-olomi/#sthash.mAAMd2Dx.dpuf
“Shah Abbas and Wine Boy”- 17th Century art by Muhammad Qasim depicting Safavid ruler, Shah Abbas with his lover and wine boy. - See more at: http://islamicommentary.org/2015/07/same-sex-relationships-the-fluidity-of-marriage-in-islamic-history-by-ali-a-olomi/#sthash.mAAMd2Dx.dpuf
“Shah Abbas and Wine Boy”- 17th Century art by Muhammad Qasim depicting Safavid ruler, Shah Abbas with his lover and wine boy. - See more at: http://islamicommentary.org/2015/07/same-sex-relationships-the-fluidity-of-marriage-in-islamic-history-by-ali-a-olomi/#sthash.mAAMd2Dx.dpuf

Οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις αντρών, για παράδειγμα, απεικονίζονταν στην τέχνη, συμπεριλαμβανομένων αυτών των εικόνων (τώρα στην κυριότητα του δημοσίου): 1) Aqa Mirak – Ακουαρέλα του 16ου αι από τον Aqa Mirak Tabriz που απεικονίζει δυο πρίγκιπες και εραστές 2) “Haft Awrang”- Οι εφτά θρόνοι, ένα χειρόγραφο του 16ου αθ. Απεικονίζει έναν νεαρό με τους μνηστήρες του 3) Sawaqub– Οθωμανική απεικόνιση του 19ου αι. στη Sawaqub al Manaquib που απεικονίζει σεξουαλική επαφή μεταξύ ενός άντρα και του οινοχόου του.

Η πολιτιστική και κοινωνική πραγματικότητα της ομοφυλοφιλίας στο Ισλάμ μετατράπηκε σε υπόγεια μέσα στην ιστορική αναπαράσταση. Οι άνθρωποι, οι οποίοι θέλουν να πιέσουν προς μια μονοδιάστατη ερμηνεία της θρησκείας, βολικά αγνοούν αυτά τα κομμάτια της ισλαμικής ιστορίας, προς ενίσχυση αφηγήσεων που έχουν προέλθει από τις προκαταλήψεις τους. Παρόλο που η ύπαρξη τέτοιων ζευγαριών είναι ένα ιστορικά αναμφισβήτητο γεγονός, τέτοιες αφηγήσεις σύχνα μπαύνουν κάτω απ'το χαλί και η ιστορία της ανεκτικότητας ξεχνιέται για να αντικατασταθεί από απεικονίσεις του Ισλάμ ως μια ομοφοβική και επιθετική θρησκευτική πίστη.

Πέρα από αυτή την πολύπλοκη ιστορία, στο Ισλάμ ο ορισμός του γάμου και των επιτρεπτών σχέσεων έχει εξελιχθεί- κάτι που οι ιστορικοί σε ζητήματα γάμου, γενικά, το επισημαίνουν αρκετά συχνά.

Οι περισσότεροι σύγχρονοι μουσουλμάνοι εφαρμόζουν τον παραδοσιακό γάμο ως "ένας άντρας μια γυναίκα" με στόχο την οικογένεια, κι όμως αυτή η ερμηνεία είναι λιγάκι διαφορετική από αυτά που περιγράφει το Κοράνι.

Το Κοράνι δεν καταδικάζει τη σεξουαλική απόλαυση, ενώ ο γάμος μπορεί να είναι πολυγαμικός.(4:3). Επιπλέον, όπως στη Βίβλο, στους άντρες επιτρέπεται να διατηρούν παλλακίδες, τις ma malakat aymankum,  ή "αυτές που κατέχει το δεξί σου χέρι" (4:24, 23:5-6).”

Σήμερα, ο γάμος στο Ισλάμ ορίζεται διαφορετικά και η "ορθοδοξία" του δεν προωθεί την κατοχή παλακίδων ούτε την πολυγαμία. Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της, η ερμηνεία του Ισλάμ για την ιδεα του γάμου έχει εξελιχθεί και αλλάξει, ενώ αυτό που αποκαλούμε "παραδοσιακός γάμος" δεν είναι καθόλου αμετάβλητος θεσμός.

Η κατανόηση της ιστορίας είναι σημαντική, και κατά κύριο λόγο δεν είχε εξεταστεί μέχρι την εμφάνιση τον πουριτανών ερμηνευτών των Γραφών, των Σαλάφι, από τη μία πλευρά και της ισλαμοφοβίας από την άλλη. Η Γραφή αναμφισβήτητα δεν αλλάζει, όμως η ασχολία των πιστών μαζί της συνεχώς εξελίσσεται σύμφωνα με τις ιστορικές συνθήκες στις οποίες ζουν.

Έχει σημασία να θυμόμαστε την ιστορία της ανεκτικότητας και αποδοχής του Ισλάμ. Ο Reza και άλλοι σαν κι αυτόν δεν είναι αναγκαστικά "δυτικοποιημένοι", αλλά εξερευνούν το ζήτημα εξετάζοντας την ιστορία του ίδιου του Ισλάμ.

Αναγνωρίζοντας πως υπάρχουν κι άλλες αφηγήσεις σχετικά με το γάμο και την ομοφυλοφιλία ήδη ενσωματωμένες στη θρησκευτική τους παράδοση, οι μουσουλμάνοι και οι υπόλοιποι θα έπρεπε να ξεπεράσουν την ιδέα του ενός και μοναδικού, μονολιθικού "παραδοσιακού γάμου", εξυμνώντας τη διαφορετικότητα που επιτρέπουν τα ιερά τους βιβλία.



Ο Ali A. Olomi είναι ιστορικός κι συγγραφέας, μεταπτυχιακός φοιτητής στην Ιστορία της Μέσης Ανατολής και του Ισλάμ στο Πανεπιστήμιο California Irvine, όπου ειδικεύεται σε ζητήματα θρησκείας, φύλου και σεξουαλικότητας, πολιτισμικής και διανοητικής ιστορίας, και στην πολιτική. Ασχολείται επίσης με την αρθρογραφία, όπου τοποθετεί σύγχρονα πολιτικά ζητήματα στο ιστορικό πλαίσιο. Tweeter:  @aaolomi.

Πηγή: Islamic Commentary

Παρασκευή 7 Αυγούστου 2015

Ουράνια τόξα και γάμος: Νεοφιλελευθερισμός και Ιμπεριαλισμός στα λοατ+ δικαιώματα

του Mehlab Jameel, 6 Ιουλίου 2015

Μόλις τρεις μέρες πριν το Ανώτατο Δικαστήριο ανακοινώσει την απόφαση του να νομιμοποιήσει τον ομόφυλο γάμο στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Ομπάμα διέταξε να πετάξουν έξω από το Λευκό Οίκο μια τρανς γυναίκα χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, επειδή διέκοψε τον πρόεδρο για να διαμαρτυρηθεί για τους βασανισμούς και τις απελάσεις που υφίστανται τα λοατ άτομα. “Είσαι στο σπίτι μου...θα'πρεπε να ντρέπεσαι", την επέπληξε ενώ οι ομοφυλόφιλοι από το κοινό επευφημούσαν "Σ'αγαπάμε Ομπάμα!". Αυτό το γεγονός από μόνο του αντιπροσωπεύει ό,τι πήγε λάθος με τα λοατ δικαιώματα στις ΗΠΑ. Όντας ένα έγχρωμο queer άτομο, αναρωτιέμαι σήμερα: τι συνέβη και ένα δυνητικά ριζοσπαστικό κίνημα αφομοιώθηκε από ιδέες παρελάσεων pride και ισότητας στο γάμο;


Ας ξεκινήσουμε τοποθετώντας τα πράγματα στο πλαίσιό τους. Ο ιστορικός λοατ δικαιωμάτων John D’Emilio υποστηρίζει ότι οι ομοφυλόφιλοι/ες δεν υπήρχαν πάντοτε ως αυτό: ότι μια ιδιαιτέρως "γκέι" ταυτότητα είναι προϊόν της ιστορίας όπως οτιδήποτε άλλο.1 Στο 19ο αιώνα, καθώς η μισθωτή εργασία εδραιωνόταν και η παραγωγή εξειδικευόταν έγινε δυνατό να απελευθερωθεί η σεξουαλικότητα από την επιτακτικότητα της αναπαραγωγής. Το καπιταλιστικό σύστημα επέτρεψε στους ανθρώπους να οργανώσουν τις ζωές και τις εμπειρίες τους γύρω από την ιδέα του ομόφυλου ερωτισμού κι από κει προέκυψε η "ομοφυλόφιλη ταυτότητα" και πολιτικές σχετικές με τη σεξουαλική ταυτότητα στις ΗΠΑ. Η ασυνάρτητη κατασκευή της "σεξουαλικότητας" είναι αναπόφευκτα συνδεδεμένη με το ιατρικό και ψυχιατρικό πεδίο που διέδοσαν τη χρήση όρων όπως "ετεροφυλόφιλος" και "ομοφυλόφιλος" για να εξυπηρετήσουν την ανάγκη κατηγοριοποίησης και κατανόησης της ανθρώπινης σεξουαλικής εμπειρίας. Αυτοί οι όροι και οι σχετικές (ιατρικές) πρακτικές στην πραγματικότητα εμφανίστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα κι άρχισαν να σχηματίζουν την εικόνα του "ομοφυλόφιλου".

Η ιστορία μας ξεκινά όταν στις ταραχές στο Στόουνγουολ το 1969 μπήκαν στη μάχη και οι cis λευκοί γκέι άντρες, μετατρέποντας το σ'αυτό που λέμε σήμερα κίνημα για τα δικαιώματα των γκέι. Οι ταραχές με πρωτοστάτριες τη Sylvia Rivera και τη Marsha P. Johnson, έγχρωμες τρανς γυναίκες ακτιβίστριες, ξεκίνησαν ενάντια στην αστυνομική βία --που έχει ακόμα παλιότερη ιστορία στις ΗΠΑ-- και τώρα έχουν καταλήξει σε ένα κίνημα που ωφελεί ένα συγκεκριμένο κομμάτι της κοινωνίας κάνοντας το γάμο προτεραιότητά του. Η αφήγηση μας λέει πως το έθνος βυθίστηκε σε μια δημόσια αντιπαράθεση σχετικά με την ομοφυλοφιλία ενώ γκέι πολιτικοί όπως ο Harvey Milk γίνονταν δημοφιλείς και η APA2 αφαίρεσε την ομοφυλοφιλία από τις διαταραχές. Έτσι, μετά από έναν σκληρό αγώνα οι "προοδευτικοί" και "φωτισμένοι" άνθρωποι των ΗΠΑ μπορούσαν να κερδίσουν τα δικαιώματά τους. Όπως κάθε δημοφιλής αφήγηση, αυτή επίσης βολικά αγνοεί τη δουλειά μαύρων ακτιβιστών για τα δικαιώματα των γκέι όπως οι James Baldwin και Bayard Rustin και λεσβιών όπως η Audre Lorde που οραματιζόταν μια queer απελευθέρωση και δικαιοσύνη για όλους, πολύ πριν το mainstream λοατ κίνημα αποφασίσει να το καπηλευτεί. Τέσσερα χρόνια μετά την εξέγερση του Στόουνγουολ, η Σύλβια Ριβέρα προειδοποιούσε πως το κίνημα πλησιάζει προς μια "μεσοαστική λέσχη για λευκούς" και τα επόμενα χρόνια αποδείχτηκε πως είχε δίκιο.

Πηδάμε στο 1990 και μετά, όταν τα λοατ δικαιώματα έγιναν μια προσοδοφόρα επιχείρηση και άτομα όπως η Ellen DeGeneres έκαναν “coming out” στα εθνικά ΜΜΕ ξεκινώντας να επηρεάζουν την συζήτηση πάνω στα ζητήματα φύλου. Μυριάδες επιχειρήσεις ένωσαν τα χέρια για να γεννηθεί η "rainbow" βιομηχανία κι άρχισαν να χρηματοδοτούν τις παρελάσεις pride και τις προσπάθειες φιλελεύθερων ακτιβιστών προς τη νομιμοποίηση της ισότητας στο γάμο. Πρόσφατα, λευκές διασημότητες όπως η Lady Gaga διέδωσαν τη “Born This Way” συζήτηση που καθόρισε την “αυθεντική queer εμπειρία” στις ΗΠΑ. Σήμερα, οι ομοφυλόφιλοι έχουν γίνει η βάση των μεγάλων επιχειρήσεων στις ΗΠΑ που μαζί με τα ΜΜΕ κάνουν τεράστια εκστρατεία για να εξυπηρετήσουν τον λοατ πληθυσμό. Είναι εξώφθαλμο πως πολιτικοί όπως ο Μπαράκ Ομπάμα χρησιμοποίησαν την ψήφο των λοατ όχι μόνο για να ανέβουν στην εξουσία αλλά και για να εξάγουν γκέι δικαιώματα στον υπόλοιπο κόσμο.



Όπως η στροφή των λοατ δικαιωμάτων προς το νεοφιλελευθερισμό, είναι συγκεκριμένο και το πώς το λοατ κίνημα παγκοσμιοποιήθηκε. Στην απεύθυνση της στον ΟΗΕ το Δεκέμβριο του 2011 στην επέτειο της Διεθνούς Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Hillary Clinton δήλωσε τη στήριξή της στην παγκόσμια λοατ κοινότητα σ'ένα λόγο που ανακήρυττε τα λοατ δικαιώματα ως ανθρώπινα. Η τότε Γραμματέας του Κράτους δήλωσε πως είναι παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων η βία και η διάκριση ενάντια ατόμων εξαιτίας της σεξουαλικότητάς τους. Σε μια παθιασμένη υπεράσπισή τους, η Κλίντον αποκάλεσε τα δικαιώματα των λοατ "παγκόσμια" και κατέκρινε κράτη που ποινικοποιούν τους λοατ ή ανέχονται την κακοποίησή τους. Για να καταλάβουμε γιατί οι ΗΠΑ είναι στην πρώτη γραμμή του λοατ κινήματος παγκόσμια, πρέπει να το τοποθετήσουμε στην ιστορία του ιμπεριαλισμού τους. Η σχέση μεταξύ ιμπεριαλισμού και σεξουαλικότητας είναι περίπλοκη, και πριν επιχειρήσουμε να απαντήσουμε ξεδιαλύνοντας αυτό το μπέρδεμα μεταξύ δύναμης, φυλής, φύλου και σεξουαλικότητας είναι σημαντικό να κάνουμε τις σωστές ερωτήσεις. Γιατί είναι αναγκαίο να παγκοσμιοποιηθούν τα λοατ δικαιώματα; Τι αξιώσεις βρίσκονται πίσω από ένα πλαίσιο παγκόσμιων λοατ δικαιωμάτων και πώς προκύπτουν; Γιατί επιχειρείται να τοποθετηθούν τα λοατ δικαιώματα ως ένας μοντέρνος θεσμός ενάντια σε μια καταπιεστική παράδοση; Γιατί υπάρχει ανάγκη μιας παγκόσμιας λοατ κοινότητας;

Ο Edward Said ορίζει τον ιμπεριαλισμό ως ένα αμφίπλευρο σύστημα. "Σε μια κοινωνία που υπόκειται σε έλεγχο, η εμπειρία εντυπώνεται από τους μύθους και τις ανοησίες των κυρίαρχων. Αλλά ισχύει και το αντίστροφο, αφού οι κυρίαρχοι καταλήγουν αβασάνιστα στην αντίληψη πως οι ντόπιοι και οι περιοχές τους έχουν ανάγκη εκπολιτισμού." Αυτή η αντίληψη για τους "ιθαγενείς" είναι η ιδεολογική ουσία της αποικιοκρατίας. Θεωρητικοί της μετα-αποικιοκρατικής περιόδου όπως ο Gayatari Spivak επέκτειναν την ανάλυση του ιμπεριαλισμού στο φεμινισμό, επισημαίνοντας την ιδέα ότι οι αποικιοκράτες "σώζουν" τις καταπιεσμένες γυναίκες. Ο αποικιοκρατικός φεμινιστικός λόγος διακατέχεται από την ιδέα "λευκών γυναικών που σώζουν μαύρες γυναίκες από μαύρους άντρες". Το κλασικό δοκίμιο του Frantz Fanon, “Algeria Unveiled," φωτίζει το πώς η κάλυψη των γυναικών συσχετίστηκε από τους Γάλλους αποικιοκράτες με την καταπίεση, και πώς έβγαζαν τα πεπλα από τις μουσουλμάνες ως σύμβολο που νομιμοποιούσε την αποικιακή τους αποστολή. Η Βρετανική Αυτοκρατορία επανέλαβε το ίδιο μοντέλο σε Ινδία και Αίγυπτο.

Στα πλαίσια του Πολέμου ενάντια στην Τρομοκρατία, αυτός ο αποικιοκρατικός φεμινισμός έγινε ιδιαιτέρως σχετικός και η κριτική τους από συγγραφείς όπως οι Lila Abu Lughod, Chandra Mohanty και Saba Mahmood είναι σημαντική επειδή η ιδεά των μουσουλμάνων γυναικών που χρειάζονται σωτηρία είναι από τις κυρίαρχες πίσω από αυτή την εκστρατεία. Η μπούρκα ειδώθηκε ως καταπιεστικός θεσμός επιβεβλημένος στις Αφγανές από τους Ταλιμπάν. Η κυβέρνηση Μπους νομιμοποίησε τον πόλεμο στο Αφγανιστάν μιλώντας για λογαριασμό των γυναικών, τοποθετώντας τες σε θέση θύματος και άρα σε ανάγκη να σωθούν από τους Ταλιμπάν. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως η Διεθνής Αμνηστία υποστήριξαν την επέμβαση μέσω των διαφημιστικών εκστρατειών τους όπου παρουσίαζαν γυναίκες με μπούρκα δίπλα σε φράσεις όπως "ΝΑΤΟ! Συνεχίστε την πρόοδο!" Την ίδια στιγμή τοπικές γυναικείες οργανώσεις όπως η RAWA που αντιτίθενται στην επέμβαση των ΗΠΑ φιμώθηκαν τελείως. Υπάρχουν βουνά στοιχείων που δείχνουν ότι αυτός ο "B-52 βομβιστής φεμινισμός" (όπως σωστά ορίζει η Rafia Zakaria), αντί να κάνει το υποσχόμενο καλό, στην πραγματικότητα έβλαψε περισσότερο τους σκοπούς των Αφγανών γυναικών και τα δικαιώματά τους.

Η ίδια λογική ταιριάζει και στην κουβέντα για τα λοατ δικαιώματα. Όπως το βάζει η Deepa Kumar “Στην εποχή του Ομπάμα ο φιλελευθερισμός έχει σχετιστεί ακόμα περισσότερα με τον επεκτατισμό." O Joseph Massad το προχωράει και λέει:

“οι έγχρωμες γυναίκες (λεσβίες και στρέιτ) και οι έγχρωμοι άντρες (που κατοικούν σε ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις και των ΗΠΑ, κι αυτοί που εργάζονται σε ΜΚΟ αυτών των χωρών από τις δικές τους χώρες), με τους λευκούς συμμάχους τους όλων των φύλων και σεξουαλικοτήτων ασχολούνται με τη διάσωση των έγχρωμων γυναικών και των "γκέι" έγχρωμων αντρών (στον Τρίτο κόσμο την Ευρώπη και τις ΗΠΑ) από έγχρωμους "ετεροφυλόφιλους" άντρες και αυτό έχει γίνει μια τεράστια βιομηχανία".


Οι λεγόμενοι "ομοφυλόφιλοι" στον Τρίτο Κόσμο παρουσιάζονται ως καταπιεσμένοι και με την ανάγκη να "απελευθερωθούν". Αυτή η τοποθέτηση από μόνη της κατασκευάζει μια ασυνάρτητη παγκόσμια λοατ κοινότητα στη βάση "κοινών προβλημάτων", όταν στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία παγκόσμια κοινότητα με τις ίδιες εμπειρίες καταπίεσης. Οι μουσουλμάνοι ετεροφυλόφιλοι άντρες είναι οι ομοφοβικοί και τρανσφοβικοί "άλλοι" που χρειάζεται να τους ελέγξουμε και να τους σταματήσουμε. Τίτλοι όπως "ο ISIS σκοτώνει ομοφυλόφιλους" και "Το Ιράν κρεμάει γκέι άντρες" κυκλοφορούν στα παγκόσμια ΜΜΕ για να πιέσουν τα κράτη να δεχτούν ένα παγκόσμιο πλαίσιο λοατ δικαιωμάτων τοποθετώντας τις ΗΠΑ σε ανώτερη θέση. Αυτά όχι για να πούμε ότι πολλοί ετεροφυλόφιλοι μουσουλμάνοι δεν είναι "ομοφοβικοί" ή πως ο ISIS δεν σκοτώνει ομοφυλόφιλους, αλλά γιατί υπάρχει πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο σ'αυτές τις κατηγορίες και πίσω από τη διαδικασία δημιουργίας ειδήσεων, το οποίο επιστρατεύεται προς υποστήριξη της ιμπεριαλιστικής αφήγησης. Οι queer άνθρωποι στις χώρες του Τρίτου κόσμου δεν μπορούν καν να μιλήσουν για το τραύμα τους χωρίς να το καπηλευτεί το νεοφιλελεύθερο κόμπλεξ του σωτήρα.

Το παγκόσμιο δίκτυο οργανισμών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που ασχολούνται με το λοατ ζήτημα, αυτό που ο Joseph Massad αποκαλεί τη Gay Διεθνή, εργάζεται με την παραδοχή ότι οι μουσουλμάνοι "λοατ άνθρωποι" χρειάζονται σωτηρία από τις καταπιεστικές παραδόσεις τους. Η "Gay Διεθνής" προωθεί τις ιστορίες αυτοπροσδιοριζόμενων λοατ ανθρώπων στα διεθνή ΜΜΕ, ως εξαιρέσεις που σώθηκαν. Παράδειγμα είναι η αντίδραση οργανώσεων όπως η βρετανική Outrage! και η γαλλική IDAHO στους υποτιθέμενους δημόσιους απαγχονισμούς δυο ιρανών "ομοφυλόφιλων νέων" στην πόλη Mashad το 2005. Έγινε μια διεθνής έκκληση για διαμαρτυρίες και καταδίκη του γεγονότος, ενώ οργανώσεις λοατ δικαιωμάτων από διάφορες πόλεις της Ευρώπης και των ΗΠΑ την υιοθέτησαν. Η Διεθνής Αμνηστία αργότερα ανέφερε ότι οι συγκεκριμένοι άντρες ήταν ένοχοι για το βιασμό ενός 13χρονου αγοριού και κρατούνταν για 14 μήνες.

Αυτοί δεν ήταν οι πρώτοι απαγχονισμοί, ούτε είναι το Ιράν η μόνη χώρα που κατηγορείται για εγκλήματα μίσους ενάντια σε "ομοφυλόφιλους". Κάποιος ίσως αναρωτηθεί γιατί το Ιράν; Γιατί αυτή τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή; Δεν υπήρξε παρόμοια ανταπόκριση από τη "Gay Διεθνή" όταν δημοσιεύτηκαν οι εκθέσεις για τα βασανιστήρια στις φυλακές του Abu Ghraib, ούτε όταν έγχρωμοι έπεσαν θύματα βιασμών και βασανισμών στις φυλακές Bagram. Η λογική για τις εκκλήσεις καταδίκης των εγκλημάτων ενάντια σε queer άτομα καθοδηγείται από τα πλάνα του ιμπεριαλισμού με την έννοια ότι οι κυρίαρχες δυνάμεις επιλέγουν ποια σώματα και σεξουαλικότητες χρειάζονται σώσιμο, και ποιοι ομοφοβικοί μουσουλμάνοι χρειάζεται να εκπολιτιστούν. Το Ιράν ήταν το αντικείμενο διεθνούς ελέγχου γιατί η κυβέρνηση Μπους το διακήρυξε μέλος του "άξονα του διαβόλου" και οι υποστηρικτές των λοατ δικαιωμάτων τσίμπησαν στην ισλαμοφοβική λογική που τροφοδοτεί τον "πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατία".

Η λογική της ισλαμοφοβίας που υπαγόρευε το "πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατία" ήταν ο ακριβής λόγος που η ομοφυλοφιλία χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο βασανισμού όταν οι αμερικανοί στρατιώτες χρησιμοποίησαν τον βιασμό για να σπάσουν τον "συνεσταλμένο, ομοφοβικό Άραβα". H οριενταλιστική εικόνα του "θηλυπρεπούς" Άραβα τον παρουσιάζει ως ομοφοβικό. Αυτή η ιμπεριαλιστική ομοφυλοφιλία επαναφέρει αποτελεσματικά την προαιώνια αποικιοκρατική ιδεολογία του αρρενωπού κυρίαρχου άποικου που αιχμαλωτίζει και βιάζει τη θηλυκή, αδύναμη, ελκυστική αποικία. Άλλο παράδειγμα είναι μερικές ευρωπαϊκές χώρες που χρησιμοποιούν το τεστ της ομοφυλοφιλίας ως προϋπόθεση πολιτογράφησης, κάτι που περιλαμβάνει την αντίδραση των αιτούντων σε μια φωτογραφία ομοφυλόφιλων αντρών που φιλιούνται.

Ο νεοφιλελεύθερος διάλογος πάνω στα λοατ δικαιώματα βρίσκεται στο κέντρο αυτής της εκπολιτιστικής αποστολής που ζητά τη σωτηρία των "καταπιεσμένων" και "διωκώμενων" λοατ νέων των μουσουλμανικών χωρών. Ο Massad καλώς επισημαίνει πως "είναι ακριβώς ο λόγος της Gay διεθνούς που δημιουργεί gay εκεί που δεν υπάρχουν, και καταπιέζει τις ομοφυλόφιλες επιθυμίες και πράξεις που αρνούνται να αφομοιωθούν στη σεξουαλική της επιστημολογία". Για παραδειγμα, κατηγορίες όπως οι Hijra στη Νότια Ασία, οι άνθρωποι με Δύο-Πνεύματα στους Ιθαγενείς Αμερικάνους, και οι Muxe στο Μεξικό προϋπήρχαν της αποικιοκρατίας και η πολύπλοκη ιστορία και οι εμπειρίες που σχετίζονται με αυτές τις ταυτότητες συνήθως διαγράφονται με την τοποθέτηση της "τρανς" ταμπέλας χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο αυτοπροσδιορισμός των ντόπιων queer ατόμων. Είναι σημαντικό ότι τα άτομα επιλέγουν ενεργά να προσδιορίζονται ως τρανς και μια παρεξήγηση σαν την παραπάνω οδηγεί στην εξάλειψη τέτοιων ταυτοτήτων.

Τρίτη 30 Ιουνίου 2015

Διαλύοντας τους μύθους, τις παρανοήσεις και τα ψέματα σχετικά με τα τρανς παιδιά

Πρόσφατα ένα βίντεο για ένα τρανς παιδί στην Καλιφόρνια, τον Ryland Whittington, κατέκλυσε το διαδίκτυο. Είναι όμορφο και συγκινητικό και δείχνει τη δύναμη της άνευ όρων αγάπης των γονιών:



Δυστυχώς, όπως σε κάθε άλλη συζήτηση για τα τρανς παιδιά, τα σχόλια ήταν συχνά αγενή. Είδα τις ίδιες ανεπαρκώς μελετημένες ιδέες να εμφανίζονται. Πολλές από αυτές ήταν παρόμοιες με αυτά που λέγονται για τους τρανς ενήλικες, αλλά κάποιες ειδικά για τα τρανς παιδιά.
Νομίζω ήρθε η ώρα να τελειώνουμε με αυτές τις παρανοήσεις.

1. Τα παιδιά είναι πολύ μικρά για να γνωρίζουν τέτοια πράγματα ή για να πάρουν τέτοιες αποφάσεις
Η συντριπτική πλειοψηφία της κοινότητας της ψυχολογίας λέει πως η ταυτότητα φύλου διαμορφώνεται στην ηλικία 2-3 ετών. Η πλειοψηφία της ιατρικής κοινότητας λέει πως η σεξουαλική (sex: βιολογικό φύλο) διμορφία του εγκεφάλου συμβαίνει στη μήτρα ως αποτέλεσμα έκθεσης ή όχι στα ανδρογόνα. Με άλλα λόγια, η ταυτότητα και η έκφραση φύλου αποφασίζονται πριν ακόμα γεννηθεί το παιδί. Στην ηλικία 2-3 μπορεί να την εκφράσει.
Ακόμα και οι ψυχολόγοι που πιέζουν για "θεραπεία επανόρθωσης" για να "κάνουν κανονικά" τα παιδιά που είναι εκτός της έμφυλης κανονικότητας αναγνωρίζουν ότι αν ένα παιδί υιοθετεί μια συγκεκριμένη ταυτότητα φύλου στην ηλικία των 6, οι πιθανότητες να αλλάξει είναι υπερβολικά λίγες.

2. Είσαι ό,τι λένε τα γεννητικά σου όργανα.
Στη μήτρα, τα αναπαραγωγικά όργανα αναπτύσσονται και διαφοροποιούνται νωρίτερα από τον εγκέφαλο. Όταν αργότερα ο εγκέφαλος αναπτύσσεται με τρόπους που τυπικά διαφοροποιούνται σε θηλυκό/αρσενικό, αυτό βασίζεται αναλόγως αν τα ανδρογόνα υπάρχουν. Συνήθως, επειδή οι γονάδες είναι ήδη στη θέση τους και παράγουν ελάχιστο ποσό ορμονών, αυτή η διαφοροποίηση επιτρέπει στην εγκεφαλική ανάπτυξη να ταιριάξει με το αντίστοιχο πρότυπο. Όταν κάτι (όπως διαταραχές στα χημικά του ενδοκρινικού συστήματος) παρεμβαίνει σ'αυτή τη διαδικασίας, μπορεί να υπάρξει αναντιστοιχία στους φαινότυπους.
Η αίσθηση του εαυτού και η ταυτότητα-έκφραση φύλου ενός ατόμου βασίζεται στο μυαλό. Το ποιος είσαι καθορίζεται από τη φαιά ουσία, όχι τα γεννητικά όργανα.

3. Οι συμπεριφορές και ταυτότητες που δε συμβαδίζουν με την ετεροκανονικότητα είναι αποτέλεσμα αυτών που έκαναν οι γονείς.
Συνήθως αυτό θέλει να υπονοήσει πως τα παιδιά μεγάλωσαν σε διαλυμένα σπίτια, ή πως οι γονείς δε συμμορφώνονταν με τα πρότυπα, ήταν υπερβολικά ελευθεριακοί, ή κάπως ενθάρρυναν τέτοιες συμπεριφορές. Έχω μιλήσει με πολλούς γονείς τέτοιων παιδιών που ζουν σε συντηρητικές, θρησκευόμενες, πυρηνικές, στρατιωτικές οικογένειες και με τους δυο γονείς να ακολουθούν τους στερεοτυπικούς έμφυλους ρόλους. Ο Wayne Maines έγινε υπερασπιστής της τρανς κόρης του και των τρανς παιδιών σε όλη τη χώρα παρόλη την προηγούμενη πολύ συντηρητική φιλοσοφία και αξίες του που υπέθεταν πως τα τρανς παιδιά δεν υπήρχαν. Παρακολουθώντας το παιδί του να μεγαλώνει, δεν μπορούσε να αρνηθεί πως ήταν πράγματι κορίτσι, όχι αγόρι.
Όμως αυτά είναι μόνο μαρτυρίες. Ας δούμε τι λένε οι έρευνες για το θέμα:

Δεν υπάρχουν αποδείξεις πως το περιβάλλον μετά τη γέννηση έχει καθόλου αποφασιστική σημασία για την ταυτότητα φύλου ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό
Παρακάτω.

4. Αν τα έκανες να φέρονται σαν σωστά αγόρια/κορίτσια, θα διορθωνόταν το "πρόβλημα".
Ας δούμε δυο από τις διασημότερες μελέτες προσπάθειας να "διορθωθούν" μη ετεροκανονικά παιδιά. Υπήρχε η μελέτη του George Reker για τον "Kirk," κι έπειτα η μελέτη για τον David Reimer, που ανατράφηκε ως κορίτσι έπειτα από μια αποτυχημένη περιτομή. Και στις δυο περιπτώσεις, η προσπάθεια να στριμώξουν αυτά τα παιδιά σε ένα κουτί που δεν ταίριαζαν κατέληξε να τα σκοτώσει.
Σχεδόν κάθε γονιός τρανς παιδιού που συνάντησα μου είπε πως έφτασαν σε ένα σημείο αποδοχής όταν συνειδητοποίησαν ότι είχαν μια επιλογή: ή να αποδεχτούν το παιδί τους ή να το χάσουν εντελώς.

5.Το παιδί μου είπε ότι είναι ελέφαντας. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να το ταΐζω φυστίκια; Όχι! Αυτοί οι γονείς απλά υποκύπτουν στις φαντασιώσεις του παιδιού.
Ήδη έχουμε συζητήσει ότι δεν είναι φαντασίωση: υπάρχουν βιολογικά αίτια, και το να αυτοπροσδιορίζεσαι ως αρσενικό ή θηλυκό δεν είναι αφύσικο. Παρόλα αυτά, τέτοιου είδους γνώμες μου θυμίζουν άλλες σχετικά με την ανατροφή ΑΜΕΑ παιδιών.
Επίσης επαναλαμβάνω ότι η πλειοψηφία γονέων με παιδιά που βγήκαν στην κοινωνία με το πραγματικό τους φύλο, είχαν φτάσει στο σημείο να φοβούνται για τη ζωή των παιδιών τους. Οι αυτοκτονικές τάσεις είναι συνηθισμένες ακόμα και σε πολύ νεαρά τρανς παιδιά.
Δεν μπορώ να το πω πιο απλά: Δεν έχεις δικαίωμα να αμφισβητείς ή να κρίνεις την απόφαση ενός γονέα όταν φοβάται για τη ζωή του παιδιού του.

6. Όταν ήμουν μικρή ήμουν αγοροκόριτσο, και δεν κατέληξα τρανς.
Όσοι υποστηρίζουν κάτι τέτοιο ίσως έχουν παρουσιάσει κάποιες διεμφυλικές συμπεριφορές όχι όμως μια επίμονη τρανς ταυτότητα. Είναι μια βασική διαφορά μεταξύ τους, και τέτοιες συγκρίσεις αντιπροσωπεύουν μια ανύπαρκτη αναλογία.


7. Αν τους αφήσεις να αλλάξουν το κοινωνικό τους φύλο, απλά τα αφήνεις να τραμπουκιστούν
Άλλος ένας τρόπος να κατηγορήσεις το θύμα. Δε θα έπρεπε να επικεντρωνόμαστε στην αποτροπή του τραμπουκισμού παρά να εξαναγκάζουμε το θύμα να συμμορφωθεί; Δεν αποδεχόμαστε πως ο εξαναγκασμός να δείχνουν τα παιδιά "λιγότερο γκέι" είναι σωστός. Δε συμφωνούμε πως το να αποφευχθεί ο βιασμός είναι ευθύνη του θύματος.
Οι γονείς των τρανς και μη ετεροκανονικών παιδιών δε φταίνε που τα παιδιά τους τραμπουκίζονται. Αυτό που κάνουν συνήθως, είναι να προσπαθούν με κάθε τρόπο να έχουν ζωντανά και χαρούμενα παιδιά. Αν πρέπει να κατηγορηθούν κάποιοι, μάλλον είναι αυτοί που επιτίθενται στα παιδιά και το σχολείο που το επιτρέπει.

8. Δίνουν ορμόνες σε 10χρονα!
Όχι. Οι γιατροί συνταγογραφούν Lupron, που μπλοκάρει την εμφάνιση της ήβης. Αυτό το φάρμακο χρησιμοποιείται ήδη σε μη τρανς παιδιά για να εμποδίσει την πρόωρη εφηβεία. Ο λόγος που οι γιατροί εμποδίζουν την ήβη είναι γιατί το να αναγκάσεις ένα τρανς παιδί να περάσει τη λάθος εφηβεία είναι αμετάκλητο, βλάπτει μόνιμα όσον αφορά τη δυσφορία και καταλήγει σε περισσότερες δυσκολίες να ζήσουν σύμφωνα με το φύλο που επιθυμούν.

9. Κι αν αυτά τα παιδιά αλλάξουν γνώμη;
Τα παιδιά που δεν έχουν ακολουθήσει ιατρική θεραπεία, μεταβαίνουν κοινωνικά. Παρόλα αυτά, μετά την ηλικία 6-8 αυτό είναι πολύ απίθανο. Αν παίρνουν Lupron, σταματάνε να το παίρνουν και η ήβη προχωράει κανονικά, όπως σε ένα παιδί που το έπαιρνε για να σταματήσει η πρόωρη ήβη.
Σύμφωνα με τον Dr. Norman Spack, που ειδικεύεται σε αυτόν τον τομέα:

Από τη στιγμή που ξεκινάει η ήβη -δηλαδή 10-12 στα κορίτσια και 12-14 στα αγόρια, με την ανάπτυξη του στήθους ή δυο με τρεις φορές αύξηση στις γονάδες στην περίπτωση των βιολογικά αγοριών- από αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, το παιδί που λέει πως είναι σε απόλυτα λάθος σώμα είναι σχεδόν σίγουρο πως είναι τρανς και είναι εξαιρετικά απίθανο να αλλάξουν αυτά τα αισθήματα, άσχετα από οποιαδήποτε διορθωτική προσπάθεια ή άλλα επιβλαβή πράγματα.
Στην ηλικία 15 ή 16 αν το παιδί υιοθετεί ακόμα συμπεριφορά που διαφέρει από το βιολογικό του φύλο,υπάρχει σχεδόν μηδενική πιθανότητα αυτό να αλλάξει. Μόνο τότε του δίνονται ορμόνες.
Εν συντομία, τα ιατρικά και ψυχολογικά πρωτόκολλα σχεδιάστηκαν για να γίνονται οι μόνιμες ιατρικές επεμβάσεις μόνο όταν είναι σίγουρο πως αυτή είναι η σωστή επιλογή. Μέχρι τότε όλα είναι αναστρέψιμα. Σε όλη τη διάρκεια γίνεται ό,τι χρειάζεται για να ελλατωθεί η πιθανότητα βλάβης στον ασθενή είτε είναι τρανς είτε όχι.

10. Αυτά τα παιδιά θα πρεπε να περιμένουν μέχρι τα 18 πριν κάνουν οτιδήποτε ιατρικά (συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων που μπλοκάρουν την ήβη)
Τότε είναι ήδη πολύ αργά. Η εφηβεία τους έχει ήδη δώσει ένα σώμα που δεν αλλάζει εύκολα. Η ιατρική μπορεί να επιχειρήσει να μετριάσει τη ζημιά, αλλά τότε είναι ακριβό και επώδυνο και τα αποτελέσματα αποζημιώνουν μόνο εν μέρει για τα αποτελέσματα της βίωσης μια λάθος εφηβείας. Εν συντομία, εξαναγκάζοντάς τα να περιμένουν (κάτι που συχνά συμβαίνει) προκαλείται βαρύ, ανεπανόρθωτο κακό.

Η πλαστική είναι μερικά αποτελεσματική, ακριβή και επώδυνη και μπορεί να απαιτεί έως 11 ώρες αναισθησίας


11. Όλοι εσείς οι τρανς ακτιβιστές θέλετε να οδηγήσετε όλα αυτά τα παιδιά στο δρόμο του χειρουργείου
Όχι. Όχι. Χίλιες φορές όχι. Έχω συναντήσει γονείς μη ετεροκανονικών παιδιών. Αυτά τα παιδιά μπορεί να εκφράζονται διαφορετικά αλλά δεν αυτοπροσδιορίζονται ως τρανς (πχ ένα αγόρι που αυτοπροσδιορίζεται ως αγόρι αλλά προτιμά πράγματα που στερεοτυπικά θεωρούνται θηλυκά). Σίγουρα δε θέλω παιδιά που είναι απλά εκτός των έμφυλων στερεοτύπων να προχωρήσουν σε επεμβάσεις.
Αυτό που θέλουν οι γονείς των τρανς και μη ετεροκανονικών παιδιών είναι το ίδιο που θέλουν όλοι οι γονείς: τα παιδιά τους να είναι χαρούμενα, ασφαλή, αγαπητά, και προστατευμένα. Αν η ιατρική φροντίδα θα τα βοηθήσει να βγουν στον κόσμο και να έχουν τη δυνατότητα μιας ζωής όπου θα πραγματοποιηθούν οι επιθυμίες τους, θα παλέψουν με κάθε κόστος για αυτό.

Αυτό θα έκανε κάθε καλός γονιός.



Brynn Tannehill
Πηγή: Huffington Post

Πέμπτη 11 Ιουνίου 2015

Η αρρενωπότητα σκοτώνει τους άντρες: Οι απαρχές του Τραύματος

Ξεκινάμε την καταστροφική διαδικασία της μετατροπής των αγοριών σε άντρες πολύ πριν το τέλος της παιδικής ηλικίας.


της Kali Holloway / AlterNet


“Οι τρεις πιο καταστροφικές λέξεις που ακούει κάθε άντρας όταν είναι παιδί είναι "να είσαι άντρας" —Joe Ehrmann


Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, ξέρουμε καιρό ότι η αρρενωπότητα σκοτώνει τους άντρες, με μυριάδες και μετρήσιμους τρόπους. Τη στιγμή που η κοινωνική κατασκευή της θηλυκότητας απαιτεί οι γυναίκες να είναι αδύνατες, όμορφες, βολικές σε μια ανέφικτη ισορροπία ανάμεσα σε αγίες και πουτάνες, η κοινωνική κατασκευή της αρρενωπότητας απαιτεί τη συνεχή απόδειξη, ξανά και ξανά, του γεγονότος ότι οι άντρες είναι.... άντρες.



Και οι δύο ιδέες είναι δηλητηριώδεις και δυνητικά καταστροφικές, όμως στατιστικά, ο αριθμός εθισμένων και θλιμμένων αντρών και ο -σχετικά με τον γυναικείο- μικρότερος μέσος όρος ζωής τους, αποδεικνύει ότι η αρρενωπότητα είναι ο πιο αποτελεσματικός δολοφόνος, που κάνει τη δουλειά γρηγορότερα και σε μεγάλους αριθμούς. Ο φόρος αίματος αποδίδεται σε πολύ συγκεκριμένες αιτίες: αλκοολισμός, εργασιομανία και βία. Ακόμα κι όταν δε σκοτώνει κυριολεκτικά, προκαλεί ένα είδος πνευματικού θανάτου, αφήνοντας πολλούς άντρες τραυματισμένους, απόμακρους και συχνά με κρυμμένη κατάθλιψη. (Αυτά τα προβλήματα αυξάνονται λόγω φυλετικών, ταξικών, σεξουαλικών και άλλων περιθωριοποιητικών παραγόντων, αλλά εδώ ας επικεντρωθούμε στη πρώιμη παιδική ηλικία και την κοινωνικοποίηση στην εφηβεία). Ας παραθέσουμε την ποιήτρια Elizabeth Barrett Browning "δεν είναι στο θάνατο που πεθαίνουν περισσότερο οι άντρες". Και για πολλούς άντρες, η διαδικασία ξεκινάει πολύ πριν την ενηλικίωση.

Η συναισθηματικά τραυματική μετατροπή των αγοριών σε άντρες ξεκινάει ήδη πριν την παιδική ηλικία, στη βρεφική. Ο ψυχολόγος Terry Real, το 1998 στο βιβλίο του Δε θέλω να μιλήσω γι'αυτό: Ξεπερνώντας τη μυστική κληρονομιά της αντρικής κατάθλιψης, επισημαίνει την πληθώρα μελετών που αναδεικνύουν ότι οι γονείς, συχνά ασυνείδητα, ξεκινούν να προβάλλουν ένα είδος έμφυτης ανδροπρέπειας -κι έτσι, μια μειωμένη ανάγκη για παρηγοριά, προστασία και στοργή- στα αρσενικά βρέφη ήδη όταν είναι νεογέννητα. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι έμφυλες συμπεριφορές απουσιάζουν απ' τα μωρά: τα αγόρια βρέφη στην πραγματικότητα συμπεριφέρονται με τρόπο που η κοινωνία μας ορίζει ως "θηλυκό". Όπως εξηγεί ο Real, "τα μικρά αγόρια και κορίτσια ξεκινούν...εξίσου συναισθηματικά, εκφραστικά και εξαρτώμενα, με την ίδια επιθυμία για σωματική στοργή. Στις νεαρότερες ηλικίες, αγόρια και κορίτσια είναι σαν ένα στερεοτυπικό κορίτσι. Αν υπάρχουν διαφορές, τα μικρά αγόρια είναι στην πραγματικότητα λίγο πιο ευαίσθητα κι εκφραστικά από τα κορίτσια. Κλαίνε πιο εύκολα, απογοητεύονται και αναστατώνονται περισσότερο όταν αυτός που τα φροντίζει φεύγει από κοντά τους."

Κι όμως οι γονείς φαντάζονται ενυπάρχουσες έμφυλες διαφορές ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια. Ακόμα κι όταν οι ερευνητές έκαναν δοκιμές για το βάρος, μήκος, ενεργητικότα και δύναμη των βρεφών, οι γονείς ανέφεραν με μεγάλη υπερβολή πόσο τα κορίτσια ήταν πιο λεπτεπίλεπτα και απαλά από τα αγόρια. Φαντάστηκαν τα αγόρια μεγαλύτερα και γενικά πιο δυνατά. Όταν μια ομάδα 204 ενηλίκων είδαν ένα βίντεο του ίδιου μωρού να κλαίει και με διαφοροποιημένες πληροφορίες σχετικά με το φύλο του μωρού, έκριναν ότι το "θηλυκό" βρέφος ήταν φοβισμένο, ενώ το "αρσενικό" βρέφος περιγράφηκε ως θυμωμένο.

Συνεπώς, αυτές οι διαφορές στην αντίληψη δημιουργούν σχετικές διαφορές στο είδος γονεϊκής φροντίδας που λαμβάνουν τα νεογέννητα αγόρια. Σύμφωνα με τα λόγια των ερευνητών "Θα ήταν λογικό να συμπεράνουμε πως ένα παιδί που θεωρείται πως φοβάται το κρατούν και το αγκαλιάζουν περισσότερο από ένα παιδί που θεωρείται θυμωμένο". Αυτή η θεωρία ενισχύεται από άλλες έρευνες που παραθέτει ο Real, οι οποίες αποκαλύπτουν ότι "από τη στιγμή της γέννησης, στα αγόρια μιλάνε λιγότερο απ'ότι στα κορίτσια, τα παρηγορούν και τα φροντίζουν λιγότερο". Για να το θέσουμε ξερά, ξεκινάμε να αποκόβουμε συναισθηματικά τα αγόρια αμέσως, στην πιο ευάλωτη στιγμή της ζωής τους.

Είναι ένα μοτίβο που συνεχίζεται στην παιδική ηλικία και μέχρι την εφηβεία. Ο Real παραθέτει μια μελέτη που ανακαλύπτει ότι και οι δυο γονείς έδιναν έμφαση στα "κατορθώματα και τον ανταγωνισμό για τους γιους τους", και τους δίδασκαν να "ελέγχουν τα συναισθήματά τους" -με άλλα λόγια τα αγόρια νουθετούνται σιωπηρά να αγνοούν ή να υποβαθμίζουν τις συναισθηματικές ανάγκες και επιθυμίες τους. Παρομοίως, οι γονείς και των δύο φύλων τιμωρούν περισσότερο τους γιους τους, πιθανώς ενεργώντας υπό την υπόθεση ότι τα αγόρια "αντέχουν". Η Beverly I. Fagot, ερευνήτρια και συγγραφέας του βιβλίου Η επίδραση του φύλου του παιδιού στις γονεϊκές αντιδράσεις προς τα νήπια, ανακάλυψε πως οι γονείς αντιδρούσαν θετικά προς όλα τα παιδιά όταν αυτά παρουσίαζαν συμπεριφορά που αναμενόταν με βάση το φύλο τους. Παρόλο που οι γονείς έλεγαν πως "δέχονταν την ισότητα των φύλων", αντιδρούσαν θετικότερα απέναντι στα μικρά αγόρια όταν έπαιζαν με τουβλάκια και αρνητικά όταν τα κορίτσια ασχολούνταν με τον αθλητισμό. Κι ενώ το ανεξάρτητο απ'τους γονείς παιχνίδι και τα "ανεξάρτητα κατορθώματα" ενθαρρύνονταν στα αγόρια, τα κορίτσια δέχονταν καλύτερη "αξιολόγηση" όταν ζητούσαν βοήθεια. Κατά κανόνα, αυτοί οι γονείς αγνοούσαν τον ενεργό ρόλο που έπαιζαν στην κοινωνικοποίηση των παιδιών τους σύμφωνα με τις έμφυλες νόρμες. Η Fagot σημειώνει πως όλοι δήλωναν πως αντιμετωπίζουν τους γιους και τις κόρες με τον ίδιο τρόπο, ασχέτως φύλου, ένας ισχυρισμός που αντικρούει πλήρως στα αποτελέσματα της έρευνας.

Αναμφισβήτητα, τέτοιου είδους διδάγματα μεταδίδουν τραυματικά μηνύματα σε κορίτσια και αγόρια, κι έχουν αισθητές συνέπειες εφ' όρου ζωής. Όμως ενώ, όπως λέει ο Terry Real, "επιτρέπεται στα κορίτσια να διατηρούν συναισθηματική εκφραστικότητα και να καλλιεργούν το δέσιμο", λένε στα αγόρια όχι μόνο να καταπιέσουν τα συναισθήματά τους, αλλά και ότι ο ανδρισμός τους στην ουσία εξαρτάται απ'αυτή την πράξη. Παρά τον παραλογισμό αυτής της προϋπόθεσης, στην κοινωνία έχει κυριαρχήσει πλήρως η άποψη που θέλει τον ανδρισμό και την αρρενωπότητα να είναι κάπως τυχαία και αβέβαια, κι έχει αγκαλιαστεί ο μύθος ότι "τα αγόρια πρέπει να μετατραπούν σε άντρες...ότι τα αγόρια, σε αντίθεση με τα κορίτσια, πρέπει να επιτύχουν την αρρενωπότητα".

Τα μικρά αγόρια εσωτερικεύουν αυτή την αντίληψη νωρίς: όταν μίλησα με τον Real, κατέδειξε ότι σύμφωνα με τις έρευνες, ξεκινούν να κρύβουν τα συναισθήματα τους ήδη στην τρυφερή ηλικία μεταξύ 3-5 ετών. "Αυτό δε σημαίνει ότι έχουν λιγότερα συναισθήματα. Αλλά ήδη μαθαίνουν το παιχνίδι- ότι δεν είναι καλή ιδέα να τα εκφράζουν". Τα αγόρια, λέει ο κοινός νους, γίνονται άντρες όχι απλά μεγαλώνοντας, αλλά μέσω της καταστροφικής κοινωνικοποίησης που περιγράφηκε. Αλλά ο Real επισημαίνει κάτι που θα 'πρεπε να είναι προφανές για τα cis αγόρια: "δε χρειάζεται να τους κάνουν άντρες. Είναι άντρες. Τα αγόρια δε χρειάζεται να αναπτύξουν την αρρενωπότητά τους".

Είναι αδύνατον να υποβαθμιστεί στις μέρες μας η επιρροή των εικόνων και των μηνυμάτων για την αρρενωπότητα που επιβάλλουν τα ΜΜΕ. Εκπομπές και ταινίες ενημερώνουν τα παιδιά -και στην πραγματικότητα όλους μας- όχι τόσο για το ποιοι είναι οι άντρες (και οι γυναίκες), αλλά για το ποιοι θα'πρεπε να είναι. Τη στιγμή που η μελέτη των έμφυλων απεικονίσεων στα ΜΜΕ έχει προχωρήσει από φεμινίστριες που αποδομούν την διαστρεβλωμένη απεικόνιση των γυναικών, έχει γίνει πολύ λιγότερη έρευνα ειδικά για την, επιβαλλόμενη απ'τα ΜΜΕ, κατασκευή της αρρενωπότητας. Πάντως σίγουρα, όλοι αναγνωρίζουμε τα στοιχεία που εκτιμούνται στους άντρες σε ταινίες, τηλεόραση, βιντεοπαιχνίδια, κόμικ, κλπ: δύναμη, γενναιότητα, ανεξαρτησία, η ικανότητα να παρέχουν και να προστατεύουν.

Παρόλο που οι απεικονίσεις των αντρών έχουν γίνει πιο περίπλοκες, εναλλακτικές και ανθρώπινες (έχουμε προ πολλού περάσει τις μέρες των αρχετύπων του "Father knows best" και του "Superman"), συγκεκριμένες "αρρενωπές" αξίες συνεχίζουν να προτιμούνται έναντι άλλων. Όπως γράφει η Amanda D. Lotz στο βιβλίο της Cable Guys: τηλεόραση και αρρενωπότητα στον 21ο αιώνα, παρόλο που οι απεικονίσεις των αντρών ποικίλουν περισσότερο πια, “η αφήγηση ωστόσο έχει κάνει σημαντική ιδεολογική δουλειά υποστηρίζοντας... αρσενικούς χαρακτήρες που κατασκευάζει ως ηρωικούς και θαυμαστούς, ενώ υποτιμά άλλους. Άρα παρόλο που οι σειρές στην τηλεόραση έχουν παρουσιάσει μια ποικιλία αντρών και αρρενωπότητας, επίσης οριοθετούν μια "προτιμώμενη" ή "καλύτερη" αρρενωπότητα μέσω γνωρισμάτων που εξιδανικεύονται με συνέπεια".

Είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με αυτούς τους χαρακτήρες. Είναι ατρόμητοι ήρωες, ψυχοπαθείς που γαμάνε πόρνες στο Grand Theft Auto, βαρετοί, πατεράδες που δεν κάνουν ποτέ δουλειές και βλέπουν τηλεόραση με ανεξήγητα όμορφες συζύγους, πολυλογάδες χασικλήδες 20αρηδες που "καταφέρνουν" το καυτό κορίτσι στο τέλος, κι ακόμα ο αδιαπέραστος Σούπερμαν. Ακόμη κι ο ευαίσθητος, αξιαγάπητος νεαρός της διπλανής πόρτας Paul Rudd κάπως "αντρεύει" πριν τους τίτλους τέλους στις ταινίες του. Εδώ, είναι σημαντικό να αναφέρουμε μια εθνική μελέτη για την τηλεοπτική βία που αποκαλύπτει πως κατά μέσο όρο, οι 18αρηδες Αμερικάνοι έχουν ήδη γίνει μάρτυρες σε 26.000 τηλεοπτικούς φόνους, "σχεδόν όλους από άντρες". Ας προσθέσουμε αυτά με τη βία στις ταινίες και σε άλλα μέσα κι οι αριθμοί γίνονται αστρονομικοί.

Αποτέλεσμα όλων αυτών -της πρώιμη άρνησης των συναισθημάτων των αγοριών, κι της συλλογικής μας επιμονής να ταιριάξουν μ' αυτό- είναι πως τα αγόρια αποκόβονται από τα αισθήματα τους, τους βαθύτερους και πιο ευάλωτους εαυτούς τους. Η ιστορικός Stephanie Coontz αποκάλεσε αυτό το φαινόμενο "η μαγεία της αρρενωπότητας" (σ.τ.μ. male mystique κατά το feminine mystique). Αφήνει τα μικρά αγόρια, αργότερα άντρες, συναισθηματικά ασώματους, φοβισμένους να δείξουν αδυναμία και συχνά ανίκανους να έρθουν σε επαφή, να αναγνωρίσουν και να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματά τους.

Στο βιβλίο του, Γιατί οι άντρες δεν μπορούν να νιώσουν, ο Marvin Allen αναφέρει: "Αυτά τα μηνύματα ενθαρρύνουν τα αγόρια να είναι ανταγωνιστικά, να επικεντρώνονται στην επιφανειακή επιτυχία, να βασίζονται στην εξυπνάδα, να αντέχουν το φυσικό πόνο και να καταπιέζουν τα τρωτά τους αισθήματα. Όταν τα αγόρια παραβιάζουν τον κώδικα, δεν είναι σπάνιο να γίνονται θύματα κοροϊδίας, ντροπιάσματος ή γελοιοποίησης". Το κλισέ πως οι άντρες δεν έχουν επαφή με τα αισθήματά τους δε λέει τίποτα για έμφυτα δείγματα ανδρισμού, αλλά προσδιορίζει τα αποτελέσματα στη συμπεριφορά των αυστηρών διδαχών, συχνά καλοπροαίρετων γονιών και της κοινωνίας γενικά. Όπως είπε ο Terry Real όταν μιλήσαμε, αυτή η διαδικασία αποσύνδεσης των αγοριών από το "θηλυκό" τους -ή σωστότερα "ανθρώπινο"- συναισθηματικό εαυτό είναι βαθύτατα επιβλαβής. "Κάθε βήμα είναι επιζήμιο, τραυματικό. Είναι τραυματικό να σε αναγκάζουν να παραιτηθείς από τη μισή σου ανθρώπινη υπόσταση".

Αυτό το τραύμα γίνεται σαφές στους τρόπους που οι άντρες επιχειρούν να μετουσιώσουν τις συναισθηματικές ανάγκες και φοβίες τους. Ενώ οι γυναίκες τείνουν να εσωτερικεύουν τον πόνο, αντίθετα οι άντρες τον εκφράζουν ενάντια στους εαυτούς τους και τους άλλους. Οι γυναίκες, λέει ο Real "κατηγορούν τους εαυτούς τους, νιώθουν άσχημα, ξέρουν ότι νιώθουν άσχημα, θα' θελαν να ξεφύγουν απ'αυτό. Τα αγόρια κι οι άντρες έχουν την τάση να εξωτερικεύουν το άγχος. Το κάνουμε και συχνά δε βλέπουμε τι έχουμε κάνει. Είναι το ανάποδο από την ενοχοποίηση του εαυτού, περισσότερο η αίσθηση ενός θυμωμένου θύματος”. Η Εθνική Ένωση Ψυχικής Υγείας αναφέρει ότι ανεξαρτήτως φυλής και εθνικότητας, οι γυναίκες που είναι πιθανό να πάθουν κατάθλιψη είναι διπλάσιες απ'τους άντρες. Αλλά ο Real πιστεύει ότι οι συμπεριφορές των αντρών κυρίως εξυπηρετούν στη μεταμφίεση της κατάθλιψής τους, που κατά βάση περνάει απαρατήρητη και αδιάγνωστη.

Τα παραδείγματα αυτών των καταστροφικών συμπεριφορών εκτείνονται από τα κοινωνικώς αποδεκτά, όπως η εργασιομανία, μέχρι τα ποινικώς αξιόποινα, όπως η χρήση ουσιών και η βιαιότητα. Είναι δυο φορές πιθανότερο στους άντρες να έχουν διαταραχές σχετικές με την οργή. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών, είναι πιο πιθανό οι άντρες να πίνουν υπερβολικά, με αποτέλεσμα "υψηλότερα ποσοστά νοσηλείας και θανάτων σχετιζόμενων με το αλκοολ". (Πιθανόν επειδή οι άντρες υπό την επήρεια αλκοόλ είναι πιθανότερο να έχουν γενικά επικίνδυνη συμπεριφορά, όπως γρήγορη οδήγηση και χωρίς ζώνη ασφαλείας). Είναι πιθανότερο να έχουν κάνει χρήση ναρκωτικών μέχρι τα 12, που οδηγεί σε μεγαλύτερη πιθανότητα χρήσης αργότερα παρά στις γυναίκες. Οι Αμερικανοί άντρες είναι πιο πιθανό να σκοτώσουν, (τελούν το 90.5% των φόνων) και να σκοτωθούν (αποτελούν το 76.8% των θυμάτων φόνων). Αυτό επεκτείνεται στους εαυτούς τους, σύμφωνα με μελέτες: "οι άντρες αυτοκτονούν 4 φορές περισσότερο από τις γυναίκες αποτελώντας το 80% των αυτοκτονιών". (Ενδιαφέρον είναι ότι οι απόπειρες αυτοκτονίας γυναικών υπολογίζονται στις 3-4 φορές περισσότερο από των αντρών). Και σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Γραφείο Φυλακών, οι άντρες είναι το 93% των φυλακισμένων.

Τα καταστροφικά αποτελέσματα της προαναφερόμενης συναισθηματικής αποκοπής έχουν σχέση με τις διαφορές στο μέσο όρο ζωής ανάμεσα στα φύλα. Όπως εξηγεί ο Terry Real:

"Η προθυμία των αντρών να υποτιμήσουν την αδυναμία και τον πόνο είναι τόσο μεγάλη που έχει κατονομαστεί ως η αιτία για το συντομότερο μέσο όρο ζωής τους. Τα 10 χρόνια διαφορά ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες φαίνεται πως δεν έχουν μεγάλη σχέση με γονίδια. Οι άντρες πεθαίνουν νωρίς γιατί δε φροντίζουν τους εαυτούς τους. Οι άντρες περιμένουν περισσότερο μέχρι να ομολογήσουν ότι είναι άρρωστοι, αργούν να ζητήσουν βοήθεια, κι όταν τελικά λαμβάνουν θεραπεία δε συμμορφώνονται τόσο καλά όσο οι γυναίκες.".

Η αρρενωπότητα είναι και δύσκολη να επιτευχθεί και αδύνατον να διατηρηθεί, ένα γεγονός που ο Real βλέπει στη φράση "εύθραυστο ανδρικό Εγώ". Επειδή η αυτοπεποίθηση των αντρών συχνά έγκειται σε ένα τόσο σαθρό κατασκεύασμα, που η προσπάθεια να το διατηρήσουν τους καταβροχθίζει. Η αποφυγή της ντροπής να "ξεμπροστιαστούν" μπορεί να τους οδηγήσει σε επικίνδυνα μονοπάτια. Αυτά όχι για να απαλλαγούν οι άνθρωποι από την ευθύνη των πράξεών τους, αλλά για να ξεκαθαρίσουν οι αιτίες που υποβόσκουν και προκαλούν συμπεριφορές, τις οποίες συχνά αποδίδουμε σε ατομικά αίτια αγνοώντας από πού πηγάζουν.
Ο James Gilligan, πρώην διευθυντής του Κέντρου Μελετών της Βίας στο Χάρβαρντ, έχει γράψει πολλά βιβλία σχετικά με την αντρική βία και τις αιτίες της. Σε μια συνέντευξη το 2013, μίλησε για τα ευρήματα των ερευνών του: "Δεν έχω δει ακόμα μια σοβαρά βίαιη πράξη που δεν προκλήθηκε απ'την αίσθηση της ντροπής και της γελοιοποίησης, της έλλειψης σεβασμού, κι η οποία δεν αντιπροσώπευε την προσπάθεια να αποτρέψει ή να διορθώσει αυτή την "απώλεια του κύρους"- άσχετα από τη σοβαρότητα της ποινής, ακόμα κι αν περιλαμβάνει το θάνατο".

Υπερβολικά συχνά, οι άντρες υποφέρουν μόνοι τους, πιστεύοντας πως η αποκάλυψη του προσωπικού τους πόνου ισοδυναμεί με απώλεια της αρρενωπότητάς τους. "Ως κοινωνία, σεβόμαστε περισσότερο τους πληγωμένους που συνεχίζουν", γράφει ο Real, "αυτούς που αρνούνται τις δυσκολίες τους, παρά αυτούς που αφήνουν την κατάστασή τους να τους επηρεάσει." Κι όμως το κόστος, τόσο σε ανθρώπους όσο και χρηματικό, του να μην αναγνωρίζουμε τον τραυματισμό των αντρών είναι πολύ μεγαλύτερο απ'το να φροντίσουμε αυτές τις πληγές, ή να αποφύγουμε τη δημιουργία τους εξαρχής. Είναι κρίσιμο να ξεκινήσουμε να λαμβάνουμε υπόψη τι κάνουμε στα μικρά αγόρια, πώς το κάνουμε, και το τεράστιο συναισθηματικό κόστος της εκβιαστικής αρρενωπότητας, που μετατρέπει συναισθηματικά ολοκληρωμένα αγόρια σε συναισθηματικά εξασθενημένους άντρες.

Όταν η αρρενωπότητα καθορίζεται από την έλλειψη, όταν έγκειται, ως έχει, στην παράλογη και απατηλή αντίληψη ότι ο μόνος τρόπος να είσαι άντρας είναι να μην αναγνωρίζεις ένα ουσιώδες κομμάτι του εαυτού σου, οι συνέπειες είναι τραγικές και διαλυτικές για την ψυχή. Ο αποχωρισμός αφήνει τους άντρες ακόμα πιο ευάλωτους, ευαίσθητους και αναγκασμένους να ψάχνουν τρόπους να κατευνάσουν τον πόνο που δημιουργούν οι απαιτήσεις μας περί ανδρισμού. Όπως γράφει ο Terry Real, “Η εσωτερίκευση του πόνου μιας γυναίκας με κατάθλιψη την αποδυναμώνει και παρεμποδίζει τη δυνατότητά της για άμεση επικοινωνία. Η τάση ενός άντρα με κατάθλιψη να εξωθεί τον πόνο...μπορεί να τον καταστήσει ψυχολογικά επικίνδυνο".

Έχουμε θέσει ένα άδικο κι ανέφικτο πρότυπο, και στην προσπάθεια να ανταπεξέλθουν, οι άντρες σκοτώνουν τους εαυτούς τους. Πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από τις απαρχαιωμένες μας ιδέες περί αρρενωπότητας και του τι είναι άντρας. Πρέπει να αρχίσουμε να βλέπουμε τους άντρες ως εγγενώς αυτό, χωρίς καμιά ανάγκη να αποδείξουν ποιοι είναι, στους εαυτούς τους ή οποιονδήποτε άλλο.

Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2014

Κάλεσμα ανοίγματος της ομάδας lgbtq-ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο Ρέθυμνο


Την προηγούμενη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε η δημιουργία ομάδας φύλου και σεξουαλικότητας lgbtq-ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α στο Ρέθυμνο. Η ύπαρξη της ομάδας πανελλαδικά προέκυψε, από τον Φεβρουάριο του 2014, σαν ανάγκη ώστε να συνδεθεί η αύξηση των φαινομένων μίσους έναντι ατόμων λόγω του φύλου ή/και της σεξουαλικότητάς τους και η ανόδος του φασισμού με την βαθιά δομική κρίση και την επίθεση του κεφαλαίου.
Στόχος μας είναι η διεύρυνση του εργατικού κινήματος και η συνύπαρξή του με το φεμινιστικό και το λοατ κίνημα, με σκοπό την εξάλειψη κάθε είδους προκατάληψης και κοινωνικών διακρίσεων. Απώτερος σκοπός μας είναι η δημιουργία μιας άλλης κοινωνίας χωρίς προνόμια: ταξικά, έμφυλα, φυλετικά, και η ελευθερία στην έκφραση σε μια κοινωνία όπου δε θα υπάρχουν οι “σωστές” και “λανθασμένες” σεξουαλικότητες και θα απουσιάζει πλήρως κατ' επέκταση ο κοινωνικός στιγματισμός των ανθρώπων. Άλλωστε το να είναι κάποιος ή κάποια λεσβία, γκέι, αμφιφυλόφιλος, τρανς, γυναίκα ή άντρας, όπως και το να ανήκει σε συγκεκριμένη εθνικότητα είναι θέμα τύχης και όχι τάξης.
Η lgbtq-ΑΝΤΑΡΣΥΑ επιδιώκει τη ριζοσπαστικοποίηση του λοατ κινήματος και προβαίνει σε διεκδικήσεις για την ισότητα των δικαιωμάτων, ακόμη και θεσμικών, κι ας μην καταλήγουν στη πλήρη απελευθέρωση και στην πλήρη εξάλειψη της ετεροκανονικότητας, της πυρηνικής οικογένειας και της πατριαρχίας. Οι σημερινοί αγώνες για την άρση της ταξικής και κοινωνικής αδικίας είναι ο δρόμος για την αλλαγή της κοινωνίας.

Σας καλούμε όλες και όλους σε μία πρώτη συζήτηση στο άνοιγμα της ομάδας στο Στέκι των πολιτιστικών ομάδων, την Παρασκευή 7 Νοέμβρη 6μμ.