Το πρόβλημα της ζήλιας ως κοινωνικό ζήτημα: πέρα από την νεοφιλελεύθερη ατομοκεντρική εστίαση

Στμ. Το να ανοίξει μια πιο πολιτική συζήτηση σχετικά με το ζήτημα της ζήλιας περιλαμβάνει και την αναγνώριση πως οι κοινωνικές αξίες, οι οποίες επιβάλλονται από ένα σύστημα όπως ο καπιταλισμός, δεν μπορούν να αποτελούν οδηγό μας για μια πιο ειλικρινή και ελεύθερη ερωτική και συντροφική ζωή. Αυτό το άρθρο δίνει μια ενδιαφέρουσα οπτική για τη ζήλια (στην πολυσυντροφικότητα), υποστηρίζοντας την κοινωνική/συλλογική ευθύνη έναντι της ατομοκεντρικής εστίασης που προωθεί ο νεοφιλελευθερισμός (και πέρα από τα θέματα οικονομίας).

Όλοι ρωτάνε πως λύνουμε το πρόβλημα της ζήλειας στην πολυσυντροφική μου σχέση. Είναι εύκολο, γιατί δε δουλεύει ακριβώς έτσι.

της Elizabeth Stern

 

Η πρώτη ερώτηση που κάνουν για την πολυσυντροφική που οικογένεια είναι "Πώς χειρίζεστε τη ζήλια;". Μπερδεμένοι απαντάμε "Ποια ζήλια;".

Είμαι τυχερή: ζω με τις δυο αγάπες της ζωής μου. Είμαι ερωτοχτυπημένη με το σύζυγο μου εδώ και 16 χρόνια και λατρεύω τον 4 χρόνων σύντροφό μου. Οι τρεις μας βασιζόμαστε και φροντίζουμε ο ένας τον άλλο. Όταν ο σύντροφός μου κι εγώ δεν βρισκόμασταν για λίγο, ο σύζυγός μου μας ενθάρρυνε να επισκεφτούμε το μουσείο τέχνης, ξέροντας ότι το οπτικό μας συνδέει. Όταν ο σύζυγός μου κι εγώ φτάσαμε να έχουμε συναισθηματικά εμπόδια στην επίλυση των προβλημάτων μας, ο σύντροφός μου μας βοήθησε να τα λύσουμε και να τα ξαναβρούμε. Κι όταν διάλεγα χριστουγεννιάτικα δώρα, χάρισα στους καλοφαγάδες της ζωής μου λίγο χρόνο μεταξύ τους σε ένα μάθημα ιαπωνικής μαγειρικής.

Η υπάρχουσα συμβουλευτική βιβλιογραφία σχετικά με την πολυσυντροφικότητα προωθεί ατομικές λύσεις για τη ζήλια. Οι "γκουρού" της πολυσυντροφικότητας όπως οι Dossie Easton (“The Ethical Slut”), Deborah Anapol (“Love Without Limits”) και πιο πρόσφατα ο Franklin Veaux (“More Than Two”) υποστηρίζουν πως η προσωπική ευθύνη μπορεί να επιλύσει την ανασφάλεια. Πρέπει να "επεξεργαστείς" τη ζήλια σου, να σιγουρευτείς πως δεν "ασκείς έλεγχο" τον σύντροφό σου, όλα αυτά ενώ κοιτάς την εμπειρία της ζήλιας μέσα από την οπτική της προσωπικής εξέλιξης. Η οικογένειά μου δε χρειάστηκε να βασιστεί ποτέ σε αυτές τις ατομικές μεθόδους γιατί η ζήλια είναι κοινωνικό πρόβλημα, όχι ατομικό, το ίδιο και οι λύσεις.

Η υπαγόρευση ατομοκεντρικών μεθόδων διαχείρισης της ζήλιας δεν είναι καθόλου καινούρια. Μπορεί να ανιχνευθεί στην παρακμή της οικογενειακής οικονομίας των 18ου και 19ου αιώνων. Το βιβλίο του Peter N. Stearn, Jealousy: The Evolution of an Emotion in American History, υποστηρίζει πως πριν τον 18ο αιώνα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, η ζήλια δεν υπήρχε ιδιαίτερα ως πρόβλημα. Η ζωή σε στενά δεμένες κοινωνικά και οικονομικά κοινότητες με προκαθορισμένους ρόλους, δεν άφηνε χώρο για φόβους απώλειας του συντρόφου από αντίζηλους. Έβλεπαν τους συζύγους ως ενότητα (παρά ως ατομικότητες) ενσωματωμένη στην κοινοτική δομή. Σίγουρα, τα άτομα δεν είχαν και μεγάλη αυτονομία, αλλά είχαν την ασφάλεια να ξέρουν πως η συζυγική τους σχέση αναγνωριζόταν, υποστηριζόταν και λαμβανόταν υπόψη της κοινότητας.

Με τη μετάβαση από τους οικογενειο-κεντρικoύς κοινοτικούς θεσμούς στη μισθωτή εργασία σε αστικά περιβάλλοντα, οι μεσοαστικές οικογένειες άρχισαν να λειτουργούν σε σφαίρες διαχωρισμένες σύμφωνα με το φύλο (με τις γυναίκες να εξορίζονται στο σπίτι). Οι σύζυγοι βρίσκονταν μαζί λιγότερο στην καθημερινή ζωή, κάτι το οποίο σήμαινε λιγότερη κοινοτική στήριξη, παρατήρηση και αναγνώριση των σχέσεων. Είναι ευρέως αναγνωρισμένο ότι η εμφάνιση της καπιταλιστικής οικονομίας έκανε τις γυναίκες να χάσουν οικονομική και κοινωνική δύναμη σε σχέση με τους άντρες. Αλλά η εμφάνιση ξεχωριστών σφαιρών επίσης στέρησε τόσο από γυναίκες όσο κι από άντρες τη στήριξη της σχέσης τους από την κοινότητα, που κάποτε έκανε τη ζήλια ανύπαρκτη.

O 20ος αιώνας είδε την επιστροφή των γυναικών στην οικονομική σφαίρα, και αυξημένες ευκαιρίες και για τα δυο φύλα να κάνουν ατομικές επιλογές για την εκπαίδευση και την εργασία τους. Αυτά τα καλοδεχούμενα οφέλη για τις γυναίκες συνοδεύτηκαν από το αυξανόμενο ενοχλητικό πρόβλημα της ζήλιας. Σε αντίθεση με την οικογενειακή οικονομία όπου οι σύζυγοι εργάζονταν στην ίδια κοινότητα, τώρα οι σύντροφοι περνούσαν το χρόνο τους σε ξεχωριστά, μικτά όσον αφορά το φύλο εκπαιδευτικά και εργασιακά περιβάλλοντα, με αυξανόμενη διαθεσιμότητα πιθανών εναλλακτικών συντρόφων. Κι ενώ η ανερχόμενη ιδέα, εκείνη την εποχή, περί ρομαντικού έρωτα μετρίαζε λίγο τη ζήλια, ήταν φτωχό υποκατάστατο στην προηγουμένως πλήρη κοινοτική υποστήριξη των σχέσεων.

Άρα αν ζήλια προήλθε λόγω των μεταβολών στην κοινοτική και κοινωνική σφαίρα (Gemeinschaft, Gesellschaft) τι έπρεπε να κάνει η νέα μας ατομοκεντρική, καπιταλιστική κοινωνία; Μα, γιατί να μην μετονομάσει αυτά τα πραγματάκια σε τέρατα της ανασφάλειας που μπορούν να χαλιναγωγηθούν μέσω του αυτοελέγχου.

Γρήγορα, μαντέψτε την εποχή των παρακάτω φράσεων:
1). “Η ζήλια είναι συναίσθημα που γεννιέται μέσα σου: κανένα άτομο και συμπεριφορά δεν μπορούν να σε κάνουν ζηλιάρη. Είτε σου αρέσει είτε όχι, ο μόνος που μπορεί να κάνει τη ζήλια να πονάει λιγότερο ή να φύγει είσαι εσύ".
2). “Η ζήλια είναι σχεδόν πάντα σημάδι ανωριμότητας και ανασφάλειας. Όσο περισσότερο σιγουρευόμαστε για την αγάπη και το σύντροφό μας, δε ζηλεύουμε.
3). Η ζήλια είναι ανεπιθύμητη, σημάδι σήψης σε κάθε προσωπικότητα που μολύνεται.

Η πρώτη είναι σύγχρονη, από τη βίβλο της πολυσυντροφικότητας The Ethical Slut. Η δεύτερη από ένα δημοφιλές εγχειρίδιο συμβουλευτικής σχέσεων του 1950, ενώ η τρίτη είναι σχόλιο της Margaret Mead τη δεκαετία του 1930.  Σημειώστε πως μόνο η πρώτη φράση απευθύνεται σε μη μονογαμικό κοινό. Η συμβουλευτική στην πολυσυντροφικότητα δεν είναι ριζοσπαστική από αυτή την άποψη: είναι απλά κομμάτι του ευρέος πλαισίου, στον 20ο αι, δαιμονοποίησης της ζήλιας και απαίτησης της προσωπικής υπευθυνότητας για να εξαλειφθεί. Αντί να τοποθετηθεί η ζήλια στα πλαίσια των δομικών αλλαγών σε 19ο & 20ο αιώνα,  υπάρχει μια εσφαλμένη τάση να κοιτάμε προς τα μέσα για τα αίτια και τις θεραπείες.

Θυμάμαι τη ζωή μου τέσσερα χρόνια πριν, όταν αρχικά σχηματίσαμε την πολυσυντροφική μας οικογένεια. Ο καινούριος μου φίλος ξαφνιάστηκε που δε ζήλευε τη δεκατετράχρονη σχέση μου με το σύζυγό μου. Ένιωσε στήριξη και ευπρόσδεκτος στις ζωές μας, και λαχτάρισε να δεσμευτεί μαζί μας, αλλά η απουσία ζήλιας του προκάλεσε αμηχανία. Δεν προκαλείται φυσικά η ζήλια όταν ένας σύντροφος έχει κι άλλον; αναρωτήθηκε. Περίμενε πάνω από ένα χρόνο πριν δεσμευτεί, σε περίπτωση που η ζήλια εμφανιζόταν. Περίμενε τον Γκοντό.

Οι τρεις μας βρεθήκαμε σε μια λέσχη κινηματογράφου και φάνηκε πως "πιάσαμε" ο ένας τον άλλον αμέσως. Η κουβέντα μας περιελάμβανε τον Bourdieu, συγκρίσεις μεταξύ Navier-Stokes , και τον Henri Cartier-Bresson.  Η θεμελιώδης αρμονία μας ήταν αβίαστη και γελάσαμε σαν παιδιά όλοι μαζί. Ήταν αυτή η θεμελιώδης κατανόηση του ενός για τον άλλο που επέτρεψε στο σύντροφό μου να "δει" το γάμο μας με έναν τρόπο που λίγοι άλλοι μπορούσαν. Βλέποντας την εγγύτητα του γάμου μας να αντανακλάται με τόσο γλυκό και τέλειο τρόπο ήταν υπέροχο. Παρομοίως, το βάθος της σχέσης μου με το σύζυγό μου, του επέτρεψε να αναγνωρίσει τη σπάνια άνεση και οικειότητα που ένιωσα με τον σύντροφό μου. Ο άντρας μου ήταν από τις λίγες πηγές υποστήριξης και αναγνώρισης της εκκολαπτόμενης (αλλά αρχικά κρυφής) σχέσης μου με τον σύντροφο μου. Ήταν επίσης δίπλα μας όταν κάναμε το "coming out" μας στους μπερδεμένους φίλους και την οικογένεια. Παρόλο που πολλοί εξέφρασαν ανησυχίες ότι αυτή η νέα σχέση θα οδηγούσε στην καταστροφή, ο σύζυγός μου μας έδωσε κάρτες για την επέτειό μας και μας είπε πως ήμασταν ένα σπάνιο και ιδιαίτερο ζευγάρι.

Ο Eric Widmer, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, υποδεικνύει πως η εμπιστοσύνη σε οποιαδήποτε δυαδική σχέση επηρεάζεται από τη σταθερότητα του ευρύτερου κοινωνικού σχηματισμού που αυτή ενσωματώνεται. Η έρευνα δείχνει πως οι άνθρωποι νιώθουν πιο άνετα όταν τα άτομα που είναι κοντά τους είναι και μεταξύ τους κοντινά, κάτι που ορίζεται ως μεταβατικότητα. Αυτό οδηγεί με τον καιρό σε στέρεα δίκτυα, όπου ο αριθμός των πραγματικών συνδέσεων μεταξύ των μελών πλησιάζει ή είναι ίσο με τις δυνητικές συνδέσεις. Στην πολυσυντροφική μου οικογένεια υπήρχαν τρεις δυνητικά δυαδικές σχέσεις κι όλες έχουν πραγματοποιηθεί είτε μέσω μιας ερωτικής σχέσης (οι σύντροφοί μου κι εγώ) είτε μέσω μιας στενής φιλίας (μεταξύ των συντρόφων μου).  Ένα στέρεο, κοινωνικά συνεκτικό δίκτυο επιτρέπει μεγαλύτερου βαθμού εμπιστοσύνη μεταξύ οποιωνδήποτε δύο μελών. Το ευρύτερο κοινωνικό δίκτυο της οικογένειάς μου, από οικογένεια και φίλους, ποικίλει στη μεταβατικότητα με εμάς. Αλλά και μόνο η συνοχή στην άμεση οικογένεια μας παίζει ρόλο στην όπως φαίνεται εκπληκτική έλλειψη ζήλιας.

Η Stephanie Koontz, σε μια συνέντευξη στο Salon, υποθέτει ότι είναι απίθανο να θεσμοθετηθεί η πολυσυντροφικότητα γιατί "δεν είμαστε το είδος της κοινωνίας που έχει πολλές στενές σχέσεις, με την έννοια της αλληλοεξάρτησης που υπάρχει σε όλη τη διάρκεια της ζωής". Συμφωνώ. Η κοινωνία μας απομακρύνεται από τέτοιου είδους -"εφ'όρου ζωής"- δομές για περισσότερο από δυο αιώνες. Οι πολυσυντροφικές οικογένειες με μόνιμη δέσμευση όπως η δικιά μας, ή αυτή που περιγράφεται στο άρθρο “Polyamory works for us,”  είναι απίθανο να γίνουν η νέα νόρμα αφού δεν αντιπροσωπεύουν ιδιαίτερα τις σύγχρονες κοινωνικές και οικονομικές δομές. Σε μια κοινωνία που χαρακτηρίζεται από τον ατομικίστικο νεοφιλελευθερισμό, οι καλύτερες ευκαιρίες δίνονται σε ανθρώπους που μπορούν να είναι γεωγραφικά ευκίνητοι και πρόθυμοι να αφιερώσουν πολλές ώρες στην εκπαίδευση και την καριέρα τους. Με αυτά τα δεδομένα, ο συντονισμός των ευκαιριών δύο (ή περισσότερων) συντρόφων μέσα από μόνιμες δεσμεύσεις κάθε είδους δεν έχει ιδιαίτερο νόημα -οικονομικά-.

Η περισσότερη συμβουλευτική βιβλιογραφία για την πολυσυντροφικότητα, δε συνηγορεί για στέρεα αλληλένδετα δίκτυα σε όλη τη ζωή, ούτως ή άλλως. Το είδος πολυσυντροφικότητάς τους είναι η ατομική ελευθερία που ριζώνει στην προσωπική ευθύνη και ολοκλήρωση, που ταιριάζει καλύτερα στο νεοφιλελεύθερο μοτίβο ευκαιριών. Μια συνεντευξιαζόμενη στο βιβλίο The Ethical Slut το εκφράζει καλύτερα:

“Ο ανοιχτή σεξουαλική μου συμπεριφορά μου δίνει προσωπική ελευθερία, ανεξαρτησία και υπευθυνότητα με ένα τρόπο που σε ένα ζευγάρι σε αποκλειστικότητα δε θα υπήρχε. Επειδή είμαι υπεύθυνη, κάθε μέρα, να ικανοποιήσω τις ανάγκες μου (ή όχι), και για να δημιουργήσω και να διατηρήσω τις σχέσεις στη ζωή μου. Δεν έχω τίποτα ως δεδομένο... κι έτσι αυτός ο τρόπος ζωής μου δίνει ένα ξεκάθαρο αίσθημα ατομικότητας που επαναδημιουργώ κάθε μέρα".

Αυτό είναι ο "εκφραστικός ατομισμός" (όπως στο Habits of the Heart) στα καλύτερά του.  Η συμβουλευτική βιβλιογραφία στην πολυσυντροφικότητα είναι βυθισμένη σε μια θάλασσα μεσοαστικής αυτοπραγμάτωσης, όπου οι αναζητητές εκφράζουν τον αυθεντικό τους εαυτό μέσω ατομικών αποφάσεων για τις σχέσεις. Αρκετά σαν το κίνημα της ανθρώπινης δυναμικής το 1960, ο στόχος των πολυσυντροφικών σχέσεων είναι να συνεισφέρουν στην εξέλιξη του ατόμου και να επιτρέψουν στους άλλους την ατομική ελευθερία να κάνουν το ίδιο. Αυτή η ατομοκεντρική προσέγγιση των σχέσεων είναι επίσης "βολική" αφού επιτρέπει οι σύντροφοι να είναι αναλώσιμοι αν βρεθούν καλύτερες ψυχολογικές ή οικονομικές προοπτικές κάπου αλλού. Η ειδική στην πολυσυντροφικότητα, Deborah Anapol, περιγράφει αυτό το νέο μοντέλο ως αυτό όπου ο στόχος της σχέσης είναι να "προάγει την ψυχολογική και πνευματική ανάπτυξη των συντρόφων", το οποίο αντιπαραβάλει με το "παλιό μοντέλο", το οποίο όπως λέει "απαιτεί τα μέλη της οικογένειας να αντικαταστήσουν τις ατομικές επιθυμίες με ομαδικές". Όπως δηλώνει συνοπτικά μια συμβουλευτική ιστοσελίδα για την πολυσυντροφικότητα, “η πολυσυντροφικότητα ενθαρρύνει, επιτρέπει και σχεδόν απαιτεί να είμαστε ατομικότητες πρώτα και κύρια".

Οι σχετικές με την πολυσυντροφικότητα έρευνες υποδεικνύουν πως οι συμμετέχοντες τείνουν να είναι εργαζόμενοι πτυχιούχοι ανώτατης εκπαίδευσης. Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Hazel Markus, τέτοιοι επαγγελματίες τείνουν προς ένα "ανεξάρτητο μοντέλο εργασιακών σχέσεων" όπου οι πράξεις γίνονται αντιληπτές ως ελεύθερα επιλεγμένες και ανεξάρτητες από τους άλλους (σε αντιπαραβολή με τους Αμερικανούς της εργατικής τάξης που βλέπουν τις πράξεις τους σε σχέση αλληλοεξάρτησης με τους άλλους). Για παράδειγμα, σε μια επιχείρηση οι υπάλληλοι μεσοαστικής τάξης τείνουν να έχουν ευρεία δίκτυα συναδέλφων που δουλεύουν σε στενή συνεργασία, αλλά σε εναλλασσόμενους σχηματισμούς από το ένα πρότζεκτ στο άλλο. Χωρίς μια μικρή, συνεκτική εργασιακή ομάδα, τέτοιοι υπάλληλοι έχουν την τάση να βλέπουν τους εαυτούς τους ως μεμονωμένους αντιπροσώπους, με την έννοια ότι (εντός οργανωτικών περιορισμών) επιλέγουν τα πρότζεκτ και τους συνεργάτες τους. Ακούγεται φανταστικό, σωστά;

Αλλά τι συμβαίνει όταν εφαρμόζουμε αυτό το μοντέλο σε ερωτικές σχέσεις; Η πολυσυντροφικότητα αντανακλά και επεκτείνει την εφαρμογή των αρχών της ελεύθερης αγοράς σε όλο και περισσότερες σφαίρες τις ζωής. Γιατί όχι στην αγάπη; Επειδή η εναλλαγή δικτύων συνεργασίας είναι ένα ζήτημα, ενώ στο πλαίσιο αγάπης και σεξουαλικότητας τέτοιες αναδιαρυθμίσεις είναι λίγο δύσκολες για την καρδιά.

Μπορούμε να διδαχτούμε από τα αποτελέσματα της εφαρμογής του ατομικισμού σε συναισθηματικά στενές σχέσεις, από τα κοινόβια τις δεκαετίες 1960-70. Αποδεικνύεται ότι τα περισσότερα λεγόμενα κοινόβια δεν ήταν ακριβώς "κοινοτικά". Έρευνες κοινωνιολόγων όπως οι Stephen Vaisey και Rosabeth Moss Kanter υποδεικνύουν πως μια κοινή πίστη στην ατομική ελευθερία δεν είναι αρκετή για να δημιουργήσει μια συλλογική ταυτότητα, ένα αίσθημα του "εμείς". Τέτοιες κοινότητες που έδιναν έμφαση  σε ένα "κάνε το δικό σου" ήθος και απέτυχαν να δεσμευτούν σε κάτι μεγαλύτερο από το ο καθένας για τον εαυτό του, ήταν αυτές που άλλαζαν μέλη συχνά και δεν διατηρήθηκαν για πολύ.

Παρόμοια, η Elisabeth Sheff, συγγραφέας του The Polyamorists Next Door, αναφέρει ότι τα σύγχρονα πολυσυντροφικά δίκτυα τείνουν να αλλάζουν τόσο σε σχεσιακές μορφές όσο και σε μέλη ανά λίγους μήνες έως και μερικά χρόνια. Τέτοιες εναλλαγές δυσκολεύουν την καθιέρωση στέρεων, αλληλένδετων δικτύων που δημιουργούν εμπιστοσύνη ανάμεσα στα μέλη.

Η υπόθεσή μου είναι πως όσο περισσότερες εναλλαγές συμβαίνουν μέσα σε ένα πολυσυντροφικό δίκτυο τόσο περισσότερη ζήλια προκύπτει, η οποία μετά απαιτεί σε μεγαλύτερο βαθμό τον ατομικό συναισθηματικό έλεγχο. Με άλλα λόγια, η ατομική ελευθερία στις σχέσεις έχει το σατανικό δίδυμό της. την ατομική καταπίεση των συναισθημάτων.

Γι' αυτούς που η ατομική ελευθερία στις σχέσεις είναι η υψηλότερη αξία, μπορεί να έχει αξία η ατομικίστικη διαχείριση της ζήλιας που απορρέει από την τοποθέτηση της αγάπης στην ελεύθερη αγορά. Όμως γι' αυτούς που δε θέλουν να βρεθούν πρόσωπο με πρόσωπο με το τέρας με τα πράσινα μάτια, η συμβουλευτική βιβλιογραφία βρίσκεται σε άρνηση σχετικά με το ποιες προσεγγίσεις στην πολυσυντροφικότητα οδηγούν σε μικρότερη ή μεγαλύτερη πιθανότητα ζήλιας. Δεν προσφέρονται καθόλου εργαλεία πέρα από ατομική συναισθηματική δουλειά, για όσους θέλουν μια κοινοτική, λιγότερο ατομικίστικη προσέγγιση στην πολυσυντροφικότητα. Οπότε, βάσει των κοινωνιολογικών αρχών για τη λειτουργία των κοινοτήτων, μπορούμε να εξάγουμε έστω κάποιες αρχικές ιδέες για κοινωνικές λύσεις στο πρόβλημα της ζήλιας στην πολυσυντροφικότητα:

Πρώτον, όσο περισσότερο δημιουργείται το αίσθημα του "εμείς" μέσα στα κοινωνικά δίκτυα, πιθανόν τόση περισσότερη εμπιστοσύνη και λιγότερη ζήλια θα προκύψει ανάμεσα στα μέλη. Αυτό είναι ευκολότερο με ένα μικρό αριθμό μελών (ας το παραδεχτούμε, η αλληλεγγύη είναι αρκετά εύκολη στην τριμελή οικογένειά μου), αλλά μπορεί να εφαρμοστεί και σε πενταμελή ή ακόμα και μεγαλύτερα κοινωνικά δίκτυα. Ένας τρόπος να προωθηθεί η αίσθηση σε κάτι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του είναι μέσω των κοινών ιδανικών (πέρα από τον ατομισμό) ή ακόμα καλύτερα μέσω ενός κοινού στόχου. Ας αντιπαραθέσουμε τα "κάνε το δικό σου" κοινόβια με αυτά που μοιράζονταν ένα στόχο: τα τελευταία άντεξαν στο χρόνο έχοντας μια αίσθηση δέσμευσης και εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών, για παράδειγμα το Camphill Village.

Δεύτερον, μπορούμε να μειώσουμε τη ζήλια κάνοντας ευθύνη όλων το να υποστηρίζουν και να αναγνωρίζουν όλες τις υπάρχουσες σχέσεις μέσα στην κοινότητα. Οι ειδικοί στην πολυσυντροφικότητα  συμβουλεύουν ένα άτομο που ζηλεύει να στραφεί στο/στη σύντροφό του/της για επιβεβαίωση ότι η σχέση τους είναι σημαντική. Αλλά η έρευνα πάνω στα κοινωνικά δίκτυα υποδεικνύει πως οι δυάδες χρειάζονται υποστήριξη από τα δίκτυα όπου ενσωματώνονται: υποστήριξη που δείχνει ότι η σχέση αναγνωρίζεται και εκτιμάται. Οι ειδικοί στην πολυσυντροφικότητα λένε πως ο στόχος της συνάντησης με τους συντρόφους των συντρόφων μας είναι η ανακούφιση της δικής μας ζήλιας ή για να ανακαλύψουμε αν τυχόν συμπαθούμε το άτομο (ξανά, το ατομικίστικο, τι μου δίνει εμένα;). Αλλά από μια κοινωνική οπτική γωνία, το νόημα της συνάντησης με το σύντροφο ενός συντρόφου είναι η συνεισφορά στη μείωση της ζήλιας στην κοινότητα, δείχνοντας στον άλλο ότι αναγνωρίζεις και σέβεσαι τη σχέση που έχει με το/τη σύντροφό σου.   Η αίσθηση ασφάλειας σε μια σχέση εξαρτάται από την υποστήριξη που προσφέρει η κοινότητα, και κάθε ένας μπορεί να συνεισφέρει στην προσπάθεια και να απολαύσει τα οφέλη.

Ο κοινός παρονομαστής είναι περισσότερο η κοινωνική παρά η ατομική ευθύνη. Το να βλέπουμε τους εαυτούς μας ως κομμάτι ενός μεγαλύτερου συστήματος (είτε τριών είτε τριακοσίων ατόμων) μας οδηγεί να πάρουμε την κοινωνική ευθύνη για την υγεία αυτού του συστήματος. Μπορούμε να ξεπεράσουμε το πρόβλημα της ζήλιας στην πολυσυντροφικότητα; Ίσως ναι, ίσως όχι. Όμως αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να σταματήσουμε να παριστάνουμε πως δεν ξέρουμε από πού προκύπτει η ζήλια.

Elizabeth Stern είναι το ψευδώνυμο διδακτόρισας κοινωνικής επιστήμονα, και συγγραφέα που ζει στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ

Πηγή: Salon